Άσσος, «η κυρία του Βορρά»

Περιοχή: Βορειοδυτική Κεφαλονιά – Δήμος Ερίσου – Δήμος Ερίσου  [χάρτης ]
Μόνιμος πληθυσμός: 25 
Καλοκαιρινός πληθυσμός: 300 

Τοποθεσία

H Άσσος είναι ένα από τα πιο όμορφα και γραφικά χωριά της Κεφαλονιάς. Βρίσκεται 37 χ.λ.μ έξω από το Αργοστόλι και υπάγεται στο Δήμο Ερίσου. Το όνομά της το πήρε από τους θαλασσοπόρους της Άσσου της Μικράς Ασίας, που χρησιμοποιούσαν την περιοχή ως πέρασμα.

Ιστορία
Η Κυρία του Βορρά, όπως λεγόταν παλιότερα, ήταν για ένα μικρό διάστημα η πρωτεύουσα της Κεφαλονιάς, πριν από το κάστρο του Αγίου Γεωργίου και φυσικά πριν από τη σημερινή, το Αργοστόλι. 

Στο ψηλότερο σημείο της δεσπόζει το Ενετικό κάστρο. Η ιστορία για την ανέγερσή του ξεκινά πολύ πριν αρχίσει η κατασκευή του, γύρω στο 1479, όπου σκληρές μάχες δίνονταν μεταξύ Τούρκων και Ενετών για την κατοχή του νησιού. Το 1500, οι Ενετοί καταλαμβάνουν το κάστρο του Αγίου Γεωργίου, ανοίγοντας το δρόμο για την απελευθέρωση του νησιού από τους Τούρκους. Μετά από αυτή την ήττα οι επιδρομές και οι λεηλασίες του νησιού ήταν αλλεπάλληλες. Η κατάσταση αυτή οδηγεί το 1585 – ύστερα από παράκληση πρεσβείας Κεφαλλονιτών – τον Βικέντιο Κανάλη, Προβλεπτή της Κέρκυρας και καπετάνιο, να χτίσει ένα κάστρο απόρθητο, ώστε να καταφεύγουν σε αυτό οι κάτοικοι του νησιού σε περίπτωση πολέμου. Η περιοχή αυτή, λόγω της γεωφυσικής της ιδιομορφίας και της στρατηγικής της θέσης ήταν κατάλληλη για τους Ενετούς να χτίσουν ένα φρούριο στην πόλη, με μόνιμο πληθυσμό, ώστε να μπορούν να ελέγχουν τα νερά του Ιονίου.

Η υλοποίηση αυτού του έργου πραγματοποιήθηκε με ταχείς ρυθμούς, χωρίς ιδιαίτερα εμπόδια, εάν εξαιρέσουμε το πρόβλημα της ύδρευσης. Για την αντιμετώπιση του, κατασκευάστηκε ένα πηγάδι κοντά στη θάλασσα, τέσσερις δημόσιες δεξαμενές και υποχρεώθηκαν οι νησιώτες που θα αγόραζαν οικόπεδο μέσα στο φρούριο, να κατασκευάσουν μια δεξαμενή σε κάθε ιδιωτική κατοικία που θα ανήγειραν.

Περίπου έναν αιώνα αργότερα, το 1684, το κάστρο θα χάσει τη στρατηγική του σημασία, διότι η Λευκάδα θα περάσει στην κατοχή των Βενετών. Η διοίκηση θα παραμείνει στα χέρια του Προβλεπτή, μέχρι την οριστική κατάλυση της Βενετικής Κυριαρχίας, το 1797, ενώ κατά τη δημοκρατική περίοδο 1797 – 1799 υπήρξε έδρα προσωρινού Δημαρχείου. Το κάστρο λειτούργησε επίσης ως το 1953, ως αγροτικές φυλακές.

Σήμερα, το κάστρο δεν θυμίζει σε τίποτα το ένδοξο παρελθόν του, αφού τα χρόνια που πέρασαν, καθώς και ο καταστροφικός σεισμός του 1953, έχουν αφήσει τα σημάδια τους. Το χωριό καταστράφηκε ολοσχερώς από το σεισμό. Προσπάθεια ανοικοδόμησης έγινε από το Γάλλο πρωθυπουργό Μπιντώ και προς τιμή του οι κάτοικοι ονόμασαν την πλατεία τους «Πλατεία των Παρισίων». Από το κάστρο διασώζονται ακόμα τα ερείπια των τειχών, οι στρατώνες, η εκκλησία του Αγίου Μάρκου και η κατοικία του Ενετού Προβλεπτή. Εντύπωση προκαλεί και η είσοδός του, που είναι θολωτή.

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες από το Υπουργείο Πολιτισμού για τη συντήρηση και ανάπλαση του κάστρου. Σήμερα, γίνονται κάποιες εργασίες για να πλακοστρωθεί ο δρόμος από τον κόλπο μέχρι την πύλη, ώστε να είναι έτοιμο να υποδεχτεί τους αμέτρητους επισκέπτες του, οι οποίοι θα θαυμάσουν αυτή την απαράμιλλη και άγρια ομορφιά που ενώνει το βουνό με τη θάλασσα, όλα αυτά σε συνδυασμό με μια πνοή μεγαλοπρεπούς ιστορίας.

Αξιοθέατα
Ο μόνιμος πληθυσμός της περιοχής αυτή τη στιγμή δεν ξεπερνά τους 25 κατοίκους. Παρόλα αυτά αποτελεί ένα από τα πιο όμορφα μέρη του νησιού και από το Πάσχα και μετά τουρίστες τόσο από την Ελλάδα, όσο και από το εξωτερικό κατακλύζουν την περιοχή. Στοιχείο που κάνει το ιδιαίτερο αξιοθέατό του τόσο ξεχωριστό είναι ότι ο επισκέπτης μπορεί να γυρίσει πίσω στην εποχή όπου κάστρα και ιππότες δεν υπάρχουν μόνο στα παραμύθια. και να αισθανθεί ήρωας του δικού του παραμυθιού, κάνοντας εναλλαγή από το παρόν στο παρελθόν, αφού το μέρος συνδυάζει σπίτια που έχουν διατηρήσει κατά την ανάπλαση τους την αρχιτεκτονική του Ιονίου, αλλά και ταβερνάκια που δίνουν την αίσθηση του σύγχρονου. Σημάδια της ιστορίας εντοπίζονται παντού, αφού οι κάτοικοι δε θέλουν μόνο να δημιουργήσουν ένα τουριστικό θέρετρο, αλλά και να προσφέρουν απλόχερα αυτό που τους κάνει διαχρονικούς.

Ένα από τα πιο όμορφα ηλιοβασιλέματα μπορεί να αντικρύσει ο επισκέπτης από το κάστρο της περιοχής, καθώς λόγω της θέσης του, η θέα του ήλιου, όπως πέφτει στα νερά του Ιονίου, είναι μαγευτική. Οι παραλίες με τα καταγάλανα νερά – κάποιες από αυτές προσεγγίζονται μόνο από θάλασσα – οι οποίες εκτείνονται γύρω από αυτή τη μικρή λωρίδα στεριάς, είναι ένα ακόμα στοιχείο που κάνει το κάστρο της Άσσου τόσο διάσημο, δίνοντας έναν ακόμα λόγο στο νησί να κερδίσει τις εντυπώσεις!

Επιμέλεια – Παρουσίαση: Χριστίνα Κόμητα