Αναβίωση εθίμων για την τηλεόραση και ίσως μόνο γιΆ αυτή…

Σήμερα 12 Δεκεμβρίου στο Αργοστόλι, στο γραφικό μας Λιθόστρωτο έλαβε χώρα η «αναβίωση των εθίμων της Παραμονής Πρωτοχρονιάς», για λόγους βιντεοσκόπησης από την κρατική τηλεόραση, που όπως λεγόταν θα προβάλει σχετικό ντοκιμαντέρ το μεθεπόμενο Σάββατο. Η προσπάθεια, όπως και κάθε άλλη αντίστοιχη, στέφτηκε με απόλυτη επιτυχία. Από τις προηγούμενες ημέρες ο δήμος Αργοστολίου είχε καλέσει να συμμετάσχουν οι αντίστοιχοι πολιτισμικοί φορείς, κάτι που βέβαια με το τεράστιο κίνητρο της τηλεοπτικής προβολής έγινε και με το παραπάνω, προκειμένου να «προβάλλουμε τα έθιμά μας στον υπόλοιπο κόσμο».

Συνοπτικά να αναφέρω ότι η «παράσταση» ξεκίνησε με το κατάβρεγμα ανάμεσα σε παιδιά μικρής ηλικίας και συνεχίστηκε με τις υπέροχες ανδρικές χορωδίες μας. Ακολούθησε η Φιλαρμονική σχολή Αργοστολίου και φυσικά την παράσταση για ακόμα μια φορά έκλεψε το «Λύκειο Ελληνίδων» που μοίρασε λιχουδιές και χόρεψε παραδοσιακούς Κεφαλονίτικους χορούς. Τέλος, η «γιορτή» έκλεισε με τα υπέροχα παιδιά της Δημοτικής μπάντας, πολύ νεαρής ηλικίας στο μεγαλύτερο μέρος τους, που όμως εντυπωσίασαν.

Φωτογραφικό υλικό από τις παραπάνω αναφερθείσες εμφανίσεις παραθέτουμε για να σας δώσουμε μια εικόνα του τι συνέβη. Πέραν όμως από την κάλυψη αυτού του εντυπωσιακού για εμάς τους νεότερους γεγονότος υπάρχουν ταυτόχρονα και ορισμένοι προβληματισμοί τους οποίους συνοπτικά θα αναφέρω παρακάτω:

Η αναβίωση των εθίμων είναι κάτι πραγματικά ενδιαφέρον και πιστεύω ότι ο πολιτισμός του Κεφαλονίτη όχι απλά μας επιβάλει να θυμόμαστε τα πατροπαράδοτα, αλλά και να τα τηρούμε προσαρμόζοντάς τα βέβαια στις σημερινές ανάγκες και συνθήκες. Αρα σε γενικές γραμμές είμαι υπέρ και θεωρώ πολύ θετική κάθε κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση.

Παράλληλα, θεωρώ πολύ καλή την προβολή από μέσα από την τηλεόραση στον υπόλοιπο κόσμο, γιατί έτσι και γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητές μας εκτιμώντας το ποιοι είμαστε, αλλά και εμείς οι ίδιοι αποκτούμε αυτοσεβασμό, είμαστε υπερήφανοι για αυτά και αντιλαμβανόμαστε την πραγματική αξία τους ως κάτι δυναμικό και ζωντανό μέσα στο χρόνο.

Ωστόσο, η διάσταση και η εμφανής επιτυχία που το όλο σκηνικό έλαβε για τα «μάτια» της τηλεόρασης με γέμισε αισιοδοξία ότι μπορούμε, αλλά και προβληματισμό γιατί δεν κάνουμε. Δυστυχώς, το σκηνικό ενώ μπορεί να είναι καλύτερο, την πραγματική παραμονή Πρωτοχρονιάς δε θα θυμίζει σε καμία περίπτωση γιορτή όπως αυτή που έστω και για λίγα λεπτά ζήσαμε.

Για την Ανδρική χορωδία βέβαια δε μπορεί κανείς να πει τίποτα, αφού φυσικά δίνει το παρόν παντού και πάντα και πρεσβεύει άξια τον «Κεφαλονίτη» ως πνεύμα και αξία διαχρονική. Βέβαια θα θέλαμε η συμμετοχή του κόσμου να ήταν πιο ενεργή και να υπήρχε μεγαλύτερη ανανέωση με τον εμπλουτισμό της χορωδίας με νέα άτομα, αλλά είμαστε βέβαιοι ότι όσο υπάρχει θα κρατάει ψηλά τη σημαία του πολιτισμού μας.

Η Φιλαρμονική σχολή με τη μπάντα της δείχνει να επουλώνει τα τραύματα και να παρουσιάζει ένα αξιόλογο μουσικό τμήμα αντάξιο της ιστορίας της, ελπίζοντας όμως σύντομα να εντάξει στις τάξεις τις και νέα μέλη, γιατί πραγματικά χρειάζεται ένα μεγάλο και σε αριθμό μελών μουσικό τμήμα. Και αυτή θα βρίσκεται όπως πάντα στη μεγάλη γιορτή.

Εκεί όμως που αρχίζουν τα δύσκολα είναι στη βάση αυτού του εθίμου που αφορά το κατάβρεγμα, αλλά και αυτά τα δικά μας τα τοπικά κάλαντα που μοιάζουν ξεχασμένα. Εδώ και χρόνια οι παλαιότεροι φωνάζουν γιατί τα «παιδιά μας» δε μαθαίνουν στο σχολείο τα Κεφαλονίτικα κάλαντα, με την ξεχωριστή πανέμορφη μελωδία τους. Δικαιολογίες όπως για τους ξενόφερτους δασκάλους δε στέκουν, καθώς με τον κ.Γεράσιμο Γαλανό στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση είμαστε βέβαιοι ότι γίνεται το καλύτερο δυνατό για να αντιμετωπιστεί οι άγνοια και να φτάσουν τα «δικά μας κάλαντα» στο αυτί κάθε νεότερου. Ίσως στους ίδιους τους γονείς να πρέπει να αναζητηθεί μια αιτία.

Όσο για το κατάβρεγμα; Εκεί σίγουρα κανένας δεν έστειλε το παιδί του τα τελευταία χρόνια με την παραδοσιακή καταβρεχτήρα όχι να κάνει μούσκεμα το συμμαθητή του, αλλά να πηράξει με αρώματα την κοπέλα, να κάνει και τη σκανταλιά του και με το τριζόνι να κογιονάρει το χρόνο που φεύγει. Υπάρχει άγνοια και έλλειψη ενδιαφέροντος για ένα πραγματικά σπουδαίο έθιμο που σταδιακά έχει χάσει την αξία και το νόημά του.

Όλα τα παραπάνω τα αναφέρω για να δουλέψουν όσο μπορούν οι παιδαγωγοί και οι ίδιοι οι γονείς τις λίγες μέρες που μας απομένουν. Να μπουν στον κόπο να εξηγήσουν ορισμένα πράγματα στους νεότερους, όπως κάποτε μου τα εξήγησαν κι εμένα, και να τους μεταδώσουν τη γνώση για κάτι πραγματικά όμορφο. Είμαι βέβαιος ότι αυτοί θα τους καταλάβουν και αυτό θα δώσει ζωή και αξία στα έθιμα. Στο κάτω κάτω, δεν έχει νόημα να τηρούμε κάτι το οποίο απλά το παραλάβαμε, αν δε γνωρίζουμε τι συμβολίζει, ώστε συνειδητά και με ενδιαφέρον να οδηγούμαστε σε αυτό.

Το «Λύκειο Ελληνίδων» πάντα πρώτο σε κάθε τέτοια γιορτή, γεμάτο ιδέες και γενικά με μια εμφάνιση ότι καλύτερο περιμέναμε. Όμως η παρουσία του σε αυτή τη γιορτή πέρυσι ήταν ανύπαρκτη, κάτι που να οδήγησε κάποιους να πουν ότι κάθε φορά που προβάλουμε κάτι παραέξω, αυτό είναι οι παραδοσιακοί μας χοροί και ίσως η παρουσία του περιορίζεται σε τέτοια περιστατικά. Είμαι βέβαιος ότι η πρόεδρός του κ.Ευρώπη Μοσχονά με τη δυναμική που έχει προσδώσει στο σύλλογο το τελευταίο χρονικό διάστημα από ανάληψης καθηκόντων, ετοιμάζει κάτι αντίστοιχο και για τις γιορτές και πιστεύω ότι δεν ήταν απλά για την συμμετοχή σε αυτή. Η ιδέα του να μοιράσει παραδοσιακά Κεφαλονίτικα προϊόντα ήταν καλή και είχε απήχηση και στον κόσμο. Ίσως και μια βόλτα με το προκάδο πορτοκάλι στα στενά της πόλης να ήταν κάτι ακόμα καλύτερο που θα μας υπενθύμιζε καλύτερα ένα ξεχασμένο έθιμο.

Η φιλαρμονική του δήμου Αργοστολίου αν και νεοσύστατη φαντάζει να βρίσκεται σε αρκετά καλό δρόμο με τους νεαρούς μουσικούς να κάνουν μια σοβαρή προσπάθεια για πρώτη ίσως φορά να ικανοποιήσουν το υψηλό άκουσμα των φανατικών της μουσικής μας παράδοσης. Μακάρι να συνεχιστούν όλα έτσι και ακόμα καλύτερα.

Σαν συμπέρασμα να αναφέρω ότι όλα πήγαν καλά, μπήκαν οι βάσεις ωστόσο για κάτι πολύ υψηλότερο στις εορτές που ακολουθούν. Ελπίζουμε να ακούσουμε τα «Κεφαλονίτικα Κάλαντα» και μόνο αυτά, από πολλά παιδιά στους δρόμους. Ελπίζουμε να δούμε περισσότερους νεαρούς με τον ίδιο ζήλο να επαναλαμβάνουν αυτό που ευχαριστήθηκαν σήμερα, κάνοντας σκανδαλιές, πειράζοντας μικρούς μεγάλους, αρσενικά και θηλυκά, με διάθεση όμως πάντα να ευχαριστηθούν και να ευχαριστήσουν και όχι φυσικά να καταστρέψουν όπως κάποιοι έχουν περάσει ως πνεύμα του εθίμου.

Από τις μπάντες περιμένουμε ακόμα καλύτερα αποτελέσματα και είμαστε σίγουροι για την προσπάθειά τους, ενώ από το «Λύκειο Ελληνίδων», αλλά και από άλλους φορείς που δε συμμετείχαν περιμένουμε να δώσουν ζωηρό παρόν με φαντασία, δημιουργικότητα και πολλά ευτράπελα.

Όλοι εμείς θα είμαστε παρόντες και ενεργά συμμετέχοντες, για να αποδείξουμε ότι όσα ζήσαμε δεν ήταν απλά μια παράσταση κάτι ξεχασμένου, αλλά μια αρχή και μια μικρογραφία αυτού που θέλουμε να δημιουργήσουμε για τον τόπο μας. Και θα λυπηθούμε πολύ αν δε γίνει, βιώνοντας έστω και κάτι λιγότερο από αυτό το σημερινό.