Ανδρέας Λασκαράτος (1811-1902) – Σατυρικός ποιητής

Ο Ανδρέας Λασκαράτος γεννήθηκε το 1811 στο Ληξούρι, σε μία περίοδο που τα Επτάνησα περνούσαν από την Γαλλική στην Αγγλική προστασία. Από τη φύση του ήταν πνεύμα ιδιαίτερα ανήσυχο, έξυπνος και ετοιμόλογος. 

Υπήρξε έντονα σατυρικός και σταθερός στις απόψεις του, παραδίδοντας έργα που έρχονται σε σύγκρουση με τις αντιλήψεις της εποχής του. Το γεγονός ότι δε δίσταζε να εκφράζει ελεύθερα και ανεπηρέαστα τις απόψεις του στηλιτεύοντας την υποκρισία, αποτέλεσε την κύρια αιτία για τη φυλάκιση, τους διωγμούς και τους αφορισμούς που γνώρισε κυρίως από την εκκλησία. 

Έζησε ολόκληρη τη διαδικασία της ένωσης με την Ελλάδα και μάλιστα αγωνίστηκε σκληρά ενάντια στα πιστεύω των ριζοσπαστών για άνευ όρων παράδοση των ιονίων νήσων στην Ελλάδα. Διέμεινε κατά τη διάρκεια των διωγμών του ανά περιόδους στην Κέρκυρα, τη Ζάκυνθο, το Λονδίνο, ενώ τα τελευταία χρόνια βρέθηκε στο Αργοστόλι. Ως γόνος πλούσιας οικογένειας γαιοκτημόνων, σπούδασε νομικά στο Παρίσι, όμως το επάγγελμα του νομικού το εξάσκησε μόνο όταν είχε οικονομική ανάγκη. 

Υπήρξε και μαθητής του Ανδρέα Κάλβου, ενώ γνώρισε και τον Διονύσιο Σολομό, κάτι που ασφαλώς επηρέασε την μετέπειτα πορεία του. Ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία, την ποίηση, ενώ είναι πιο γνωστός ως λιβελογράφος. Ήταν παντρεμένος με την Πηνελόπη Κοργιαλένειου, από γνωστή και εύπορη οικογένεια του νησιού, με την οποία απέκτησε δύο γιους και εφτά κόρες. Εξέδωσε αρκετές σατυρικές εφημερίδες, όπως ο «Λύχνος», καυτηριάζοντας αδιακρίτως την ανηθικότητα, την αδικία, την υποκρισία. 

Πολλές φορές φέρθηκε εναντίων των πολιτικών και της ανικανότητάς του, ενώ πολέμησε σκληρά έναντι των θρησκευτικών προλήψεων και δοξασιών, κυρίως δε κατά της αυθαιρεσίας της θρησκευτικής αρχής. 

• Κυριότερα έργα του είναι:

• Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς

• Ιδού ο άνθρωπος ή ανθρώπινοι χαρακτήρες

• Ποιήματα και ανέκδοτα

• Ήθη, έθιμα και δοξασίαι της Κεφαλονιάς.

• Οι καταδρομές μου εξαιτίας του Λύχνου

• Απόκριση στον αφορισμό

• Αυτοβιογραφία

Πέθανε στο Αργοστόλι, όπου διέμενε μετά από τους διωγμούς που υπέστη, το 1902, αλλά το έργο του παραμένει διαχρονικό έως σήμερα.

Όσοι το έχουν μελετήσει, αντιλαμβάνονται ότι ήταν ένας άνθρωπος που έβλεπε ιδιαίτερα μπροστά για την εποχή του και σήμερα όσα αυτός είχε προβλέψει και επιθυμούσε να αλλάξει έχουν επαληθευτεί. Χαρακτηριστικά του πνεύματος του αποτελούν τα ακόλουθα περιστατικά: Στη γιορτή του, ένας γείτονάς του για να τον ειρωνευτεί του έστειλε με την υπηρέτριά του ως δώρο ένα καλάθι γεμάτο κέρατα κριαριού που πάνω είχε μια επιγραφή «Στη γιορτή σου». Βλέποντας αυτό, ο Λασκαράτος, βγαίνει έξω στον κήπο του και κόβει τα ωραιότερα άνθη και τα βάζει μέσα στο ίδιο καλάθι με την επιγραφή « Ότι διαθέτει ο καθένας σε αφθονία δωρίζει» και τα δίνει στην υπηρέτρια λέγοντας: «Δώσε αυτά κόρη μου στον κύριό σου». 

Όταν ο επίσκοπος τον αφόρισε, κάποιος πήγε να τον επισκεφθεί για να του το αναγγείλει «Τα έμαθες σιορ-Ανδρέα, ο επίσκοπος σε αφόρισε» και τότε ο Λασκαράτος του απαντά: «Ευχαριστώ τον επίσκοπο για τον αφορισμό, αλλά θα τον παρακαλούσα πολύ να μου αφορίσει και τα παπούτσια των παιδιών μου για να μη λιώσουνε οι σόλες τους και υποβάλλομαι σε έξοδα». 

Από τα έργα του μετά θάνατον έχουν εκδοθεί κατά καιρούς τα ακόλουθα:

• Ποιήματα Φέξης Αθήνα 1916

• Στοχασμοί Γανιάρης και Σία 1921

• Ήθη έθιμα και δοξασίες της Κεφαλονιάς Ελευθερουδάκης Αθήνα 1924

• Αυτοβιογραφία Δημητράκος Αθήνα 1927

• Τα παθήματά μου και οι παρατηρήσεις μου στις φυλακές της Κεφαλονιάς Κοντομάρης και Σία Αθήνα 1930

• Τέχνη του δημηγορείν και συγγράφειν – Κολιατσάδα Αθήνα 1954

• Ποιήματα Μαρής Αθήνα 1958

• Άπαντα τόμοι 1 – 3 Αθήνα 1959

• Βιογραφικά μου ενθυμήματα Αθήνα 1966

• Ιδού ο άνθρωπος Πάπυρος Αθήνα 1969

• Ιδού ο άνθρωπος Ερμής 1970

• Ένα ανέκδοτο ποίημα τυπ. Κείμενα 1976

• Ποιήματα Μαρής Αθήνα 1976

• Αυτοβιογραφία Γνώση Αθήνα 1983

• Ιδού ο άνθρωπος Νέος σταθμός Αθήνα 2001.