Ανδρόνικος Θεοδ. Κουρούκλης: Ένας υπέροχος μαέστρος

Γεννήθηκε το 1916 στο Ληξούρι. Από τη νεανική του ηλικία εκδήλωσε την αγάπη του και την κλίση του προς τη θεία τέχνη της μούσας Τερψιχόρης. Έτσι, παράλληλα με τα μαθητικά του χρόνια στο γυμνάσιο έκανε και τα πρώτα μουσικά του βήματα στη Φιλαρμονική του Ληξουρίου, όπου κατά τα έτη 1953 έως 55 τη διεύθυνε ως αρχιμουσικός.

Διετέλεσε στην Κατοχή μέλος της Αχτιδικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε. της περιοχής Κεφαλονιάς και Ιθάκης και μέλος της Επαρχιακής Επιτροπής Πάλης του Ε.Α.Μ. Λόγω αυτών των ιδιοτήτων αντιμετώπισε και τις διώξεις των μεταδεκεμβριανών Κυβερνήσεων. Αναγκάστηκε να καταφύγει στο εξωτερικό, όπου και εκεί συνέχισε τις μουσικές σπουδές του.

Έπειτα, γύρισε στην Ελλάδα λίγο πριν από τη δεκαετία του ʽ60, που τα πολιτικά πάθη είχαν καταλαγιάσει και το 1962 πήρε από το Ελληνικό Ωδείο «Πτυχίο Ενοργανώσεως Πνευστών Οργάνων και Διευθύνσεως Μπάντας» με άριστα. Ακολουθούν στα δυο επόμενα χρόνια, Ιούλιος του 1963 και Ιούλιος του 1964 τα πτυχία «Ωδικής και Αρμονίας» αντίστοιχα, με άριστα παμψηφεί και με καθηγητές τον Αντίοχο Ευαγγελάτο και το Μάριο Βάρβογλη. Τέλος, το 1969 πήρε με άριστα παμψηφεί το πτυχίο και δίπλωμα Αντίστιξης και Φυγής (Φούγκας). Ο λόγος που άργησε να πάρει τα πτυχία του, ήταν οι διωγμοί που υπέστη λόγω της αριστερής του ιδεολογίας και δράσης.

Το έτος 1965 ο Ανδρόνικος Κουρούκλης θα αναλάβει στο «Λαϊκόν Πανεπιστήμιον Αγρινίου» μαθήματα μουσικής δωρεάν και συγχρόνως θα είναι μαέστρος του Μουσικού Συλλόγου «Ορφεύς». Το «Λαϊκόν Πανεπιστήμιον Αγρινίου» ιδρύθηκε με την ηθική και υλική ενίσχυση της Εταιρείας Αναπτύξεως της πόλεως Αγρινίου, που ίδρυσε ο τότε Δήμαρχος της πόλης Τ. Παναγόπουλος και τελούσε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας (τμήμα Λαϊκής Επιμόρφωσης). Σταμάτησε να λειτουργεί το 1967, όταν η δικτατορία επεχείρησε να το θέσει υπό τον έλεγχό της, επέφερε δε την παύση της λειτουργίας του.

Ο Ανδρόνικος Κουρούκλης χρημάτισε αρχιμουσικός σε πολλές φιλαρμονικές της Ελλάδος, όπως του Ληξουρίου, Αιγίου, Άρτας, Πρέβεζας, Πύργου Ηλείας το 1967, Αγρινίου, Δάφνης και Λευκάδος.

Στα 1969 θα ιδρύσει μαζί με μια παρέα φιλόμουσων Πρεβεζάνων τη μικτή χορωδία της Πρέβεζας «Αρμονία», η οποία θα έχει ανοδική πορεία στα μουσικά δρώμενα της Ελλάδος, αλλά και του εξωτερικού. Στην αρχή ο Κουρούκλης διστάζει στην ίδρυσή της, λόγω που ήταν «εκτοπισμένος» εξαιτίας των πολιτικών του πεποιθήσεων, αλλά με την υποστήριξη μιας φιλόμουσης παρέας, ιδίως του Θωμά Λούτση, η χορωδία θα ιδρυθεί.

Στα 1983 θα πρωτοστατήσει στην ίδρυση της παιδικής χορωδίας Πρεβέζης «Αρμονία», με «σκοπό της να διαδώσει στον παιδόκοσμο της Πρέβεζας το χορωδιακό ιδεώδες και να ετοιμάσει ένα κατάλληλο φυτώριο για μικτή χορωδία». 

Το 1975 οργάνωσε και διεύθυνε τη μικτή χορωδία Συλλόγου «Ορφέας» Λευκάδος. Πρόσφερε τις υπηρεσίες του ως μαέστρος στα παραρτήματα της ΠΕΑΕΑ (Εθνικής Αντίστασης) Ηλιούπολης και Δάφνης και από τις αρχές του 1986 έως το θάνατό του διεύθυνε τη χορωδία της ΠΕΑΕΑ, όπου συμμετείχε σε πλήθος εκδηλώσεις στην Ηλιούπολη τον Οκτώβρη του 1987, στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής το 1988 και στη γιορτή της ΕΠΟΝ στον Υμηττό το 1988.

Ο Ανδρόνικος εκτός από αξιόλογος μαέστρος ήταν και θαυμάσιος ενορχηστρωτής. Μας άφησε ένα πλήθος από ενορχηστρώσεις για μπάντα και για χορωδία, εργασία αξίας λόγου, που θα ήταν ευχής έργο να δημοσιευτεί. Ένα μέρος από το αρχείο του, σύμφωνα με την επιθυμία του, το άφησε στη Φιλαρμονική της ιδιαιτέρας του πατρίδας, στο Ληξούρι.

Εξαιρετική είναι και η εναρμόνισή του στο άσμα για τη -Μάχη της Σοδειάς- με τον τίτλο «Η σκλαβιά πικρό φαρμάκι».

«Σφάζουν, δέρνουν κι ατιμάζουν
και μας καίνε τα χωριά,
κι ό,τι βρουν όλα τʼ αρπάζουν
μαθημένοι στην κλεψιά
…………………………»

Με τη σύνθεση δεν καταπιάστηκε ιδιαιτέρως, μα η αγάπη του και ο σεβασμός του για το Ληξουριώτη ποιητή Μικελάκη Άβλιχο, όπως και για τον Κώστα Βάρναλη, τον ώθησαν και μελοποίησε κάποια ποιήματα τους για μικτή χορωδία.

Σε στίχους Μικελάκη Άβλιχου τα: «Ιτιά», την περίφημη ποιητική απάντηση του Άβλιχου προς τον Κωστή Παλαμά, που ο Ανδρόνικος της έδωσε τον τίτλο, «Έρημου βράχου μια βρυσούλα», «Στίχοι πειρασμού». Σε στίχους του ποιητή Κώστα Βάρναλη τα: «Ο οδηγητής». «Οι μοιραίοι», «Ύμνος της Νιότης». Οι συνθέσεις αυτές παραμένουν ακόμη ανέκδοτες.

Ο Ανδρόνικος Κουρούκλης ήταν ένας προικισμένος καλλιτέχνης. Αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του στο λαό και στην τέχνη, με τη διακριτικότητα, την ειλικρίνεια και την αφοσίωση που μόνο οι αληθινοί καλλιτέχνες διαθέτουν.

Η χορωδία της Εθνικής Αντίστασης είχε την ευτυχία να τον έχει κοντά της, στην αρχή σαν απλό μέλος της κι αργότερα ως μαέστρο της. Στις δυο αυτές περιόδους εργάστηκε με ταπεινοφροσύνη, αλλά και με «ιερή ευλάβεια». Φρόντισε να συγκεντρώσει, να ενορχηστρώσει και να διδάξει τα τραγούδια που εμψύχωσαν τον αγωνιζόμενο λαό ενάντια στον ξένο κατακτητή. Μετέφερε το αντάρτικο τραγούδι στις πιο απόμακρες γειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά, στην Κρήτη, στο Αίγιο, στην Πρέβεζα, αποσπώντας τον ενθουσιασμό και τη συγκίνηση του κόσμου. Με τις απείθαρχες γερασμένες φωνές των αγωνιστών που αποτελούσαν τη χορωδία της ΠΕΑΕΑ, κυκλοφόρησε μια αξιόλογη ταινία εγγραφής (κασσέτα), που δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από τις επαγγελματικές του είδους. Ιδιαίτερα όμως με το ήθος, την καλοσύνη, το χιούμορ, στοιχεία που τον χαρακτήριζαν, κατάφερνε να εμψυχώνει και να δίνει από το πλούτο της ψυχής του, πάντα το καλύτερο.

Ο Ανδρόνικος Κουρούκλης έφυγε από τη ζωή το 1989, αφήνοντας πίσω του άξιους μαθητές τόσο στη μουσική παιδεία του όσο και στην αγωνιστική δράση του ακέραιου ήθους του. 

Σημείωση: Στοιχεία για τον Ανδρόνικο Κουρούκλη χρησιμοποιήθηκαν από το μουσικό αρχείο Γερασίμου Σωτ. Γαλανού. Επίσης, από την Εφημερίδα «Ριζοσπάστης», Παρασκευή 14/4/1989, άρθρο με τίτλο «Θάνατος αγωνιστή» και από την ίδια εφημερίδα που κατά καιρούς έχει αναφερθεί στην προσφορά του.