Αφιέρωμα στην έκθεση για το προσεισμικό Αργοστόλι

Στα μέσα Αυγούστου 2002 πραγματοποιήθηκε στα Δειλινάτα Κεφαλληνίας η έκθεση με θέμα:

«το προσεισμικό Αργοστόλι & η μετά το σεισμό ανοικοδόμηση»

Φαίνεται ότι παρ’ όλη την πολιτισμική κάμψη που χωρίς αμφιβολία παρατηρείται όλο και πιο έντονα, καθώς υπεραιωνόβιες παραδόσεις ατονούν και χάνονται συνεχώς, υπάρχουν πάντα στο νησί κάποιοι άνθρωποι οι οποίοι θα ενδιαφέρονται και θα αγωνίζονται, ώστε το παραδοσιακό στοιχείο να διατηρηθεί.

Ώς μια ευχάριστη νότα μέσα στο καυτό καλοκαίρι ήρθε να μας φρεσκάρει την ιστορική μνήμη μια σπουδαία ιδιωτική πρωτοβουλία. Στο χωριό Δειλινάτα, στο πρόσφατα ανακαινισμένο λιτρουβιό του χωριού, πραγματοποιήθηκε έκθεση με θέμα «το προσεισμικό Αργοστόλι & η μετά το σεισμό ανοικοδόμηση». Η έκθεση αυτή που έγινε μετά από μεγάλη προσπάθεια της Κας Κατερίνας Μπαλτσαβιάς – Φάρκωνα, να συλλέξει το υλικό, αλλά και τη συμπαράσταση των συγχωριανών της, είχε μεγάλη επιτυχία κυρίως ως προς το αποτέλεσμα. Αφού οι φωτογραφίες που συλλέγησαν ήταν και πολλές και το σπουδαιότερο σπάνιες, καθώς δεν αποτελούσαν τμήμα κανενός από τα γνωστά μέχρι σήμερα αρχεία…

Πολυάριθμες φωτογραφίες τοποθετημένες με λογική αλληλουχία και σε απόλυτη αρμονία με το γύρω χώρο έδιναν στον επισκέπτη μια σύντομη εικόνα του Αργοστολίου του χτες, της καταστροφής, αλλά και του αγώνα για επάνοδο. Συγκλονιστικές είναι τόσο για όσους έζησαν την καταστροφή, όσο και για εμάς τους νεότερους δύο φωτογραφίες που παρουσιάζονται δίπλα δίπλα, στην αρχή της έκθεσης. Αριστερά το Αργοστόλι το 1902, κραταιό και ακμαίο. Δεξιά η πόλη λίγο μετά το σεισμό. Αμέσως μόλις έχουν ισοπεδωθεί και καθαριστεί τα χαλάσματα. Στον ίδιο τόπο που δίπλα έσφυζε από ζωή τώρα μόνο ένα σπίτι ξεπροβάλλει, αυτό τις οικογένειας Κοσμετάτου που μερικώς αναστηλώθηκε και σώθηκε η πρόσοψη του ενός ορόφου. Παντού τα αναμοχλευμένα χώματα, αλλά πουθενά ζωή. Κανένα σημάδι ρυμοτομίας. Απολύτως τίποτα δεν μαρτυρά ότι εκεί υπήρχε μια πόλη που καταστράφηκε μέσα σε λίγα λεπτά. Συνεχίζοντας βλέπουμε κτίρια όπως το παλιό νοσοκομείο, δημαρχείο, αρχοντικά που δεν πρόκειται ποτέ να χτιστούν με τρόπο παρόμοιο…

Μετά την έντονη μελαγχολική κατάσταση στην οποία ομολογούμε ότι έχουμε ήδη περιέλθει κι ας μην έχουμε ζήσει τις στιγμές, σταδιακά έρχεται η ελπίδα. Οι κάτοικοι αγωνίζονται με κάθε τρόπο προσπαθώντας να μην εγκαταλείψουν την πατρίδα τους. Κάποιοι αναγκάζονται και φεύγουν, αλλά ποιος μπορεί να τους κατηγορήσει σε μια ολοκληρωτική καταστροφή. Τα χρήματα που προσφέρει το ταμείο σεισμοπλήκτων είναι μηδαμινά και δεν επαρκούν παρά μόνο για τις πρώτες ανάγκες. Η ανοικοδόμηση είναι γοργή και με έντονους ρυθμούς μια νέα πόλη στη θέση της παλιάς πλέον μαρτυρά ότι ο Κεφαλονίτης ποτέ δεν εγκαταλείπει τον αγώνα, πόσο μάλλον όταν έχει να κάνει με την ίδια την επιβίωση. Βέβαια η νέα πόλη μόνο ρυμοτομικά ίσως να θυμίζει την παλιά, κανένας ωστόσο δεν αμφισβητεί ότι οι Αργοστολιώτες επιχείρησαν να αναβιώσουν αυτή την πόλη όπως πραγματικά ήταν. Οι αλλαγές των καιρών, καθώς και οι σημερινές απαιτήσεις συνετέλεσαν, ώστε η πόλη αυτή που ονομάζεται «προσεισμικό Αργοστόλι» να είναι μοναδική και να υπάρχει μόνο στη μνήμη των παλαιοτέρων..

Η έκθεση αυτή που χρόνια είχε να πραγματοποιηθεί ανάλογης θεματολογίας, είναι αποτέλεσμα της επιθυμίας κάποιον ανθρώπων να μας υπενθυμίσουν ότι εμείς οι Κεφαλονίτες διαθέτουμε μια σπουδαία πολιτισμική κληρονομιά. Αυτή καλούμαστε να θέσουμε ως βάση για να την ανεβάσουμε σε υψηλότερα επίπεδα και όχι να εξομοιωθούμε με όσα οι εποχές επιβάλλουν άκριτα. Αντίθετα, έχουμε τη δυνατότητα να βελτιωθούμε εκμεταλλευόμενοι τα θετικά που παρέχει η σημερινή εποχή, διατηρώντας ωστόσο και τα θετικά που η δικιά μας παράδοση διαθέτει. Η γνώση της ιστορίας (πόσο μάλλον εμάς που διαθέτει έναν τόσο μεγάλο πλούτο συμβάντων, θετικών και αρνητικών) είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την πρόοδο. Οι λαοί που δεν γνωρίζουν την ιστορία τους είναι καταδικασμένοι να την ξαναζήσουν σύμφωνα με τα λόγια ενός πολύ σοφού συγγραφέα. Και η δικιά μας ιστορία που είναι ο πολιτισμός, τα έθιμα, οι παραδόσεις, αλλά και τα τυχόν παραστρατήματα, πρέπει να είναι γνωστή σε κάθε Κεφαλονίτη…

Η συγκεκριμένη έκθεση πραγματοποιήθηκε στο πρόσφατα ανακαινισμένο παλιό λιτρουβιό των Δειλινάτων. Ακόμα και ο ίδιος ο χώρος είναι προϊόν ιδιωτικής πρωτοβουλίας, αφού οι χωριανοί με προσωπική εργασία και χωρίς καμία συνεισφορά από το δήμο αναπαλαίωσαν, μετατρέποντας σε εκθεσιακό κέντρο…

Οι παρευρισκόμενοι συμφώνησαν στην άμεση ανάγκη για τη δημιουργία μιας μόνιμης έκθεσης με προσεισμικές φωτογραφίες, σε κεντρικό σημείο μέσα στο Αργοστόλι, ώστε ο κάτοικος να βρεθεί σε πιο άμεση επαφή με της ιστορία του περιβάλλοντα χώρου, αλλά και να πάρει ιδέες για μια σωστότερη και ομορφότερη οικιστική ανάπτυξη μέσα από την παράδοση…

Μια θλιβερή διαπίστωση που έγινε είναι ότι η συγκεκριμένη σπουδαία προσπάθεια δεν είχε την ανάλογη προβολή και βοήθεια από τα μέσα ενημέρωσης του τόπου, με αποτέλεσμα ελάχιστοι να ενημερωθούν για την ύπαρξή της. Ο ίδιος ο δήμος δεν ενδιαφέρθηκε παρά μόνο για την τουριστική αξιοποίηση των εθίμων προς τους τουρίστες τη συγκεκριμένη περίοδο, μην προβάλλοντας μια τόσο αξιέπαινη προσπάθεια. Ελπίζουμε, σύντομα να είμαστε σε θέση εμείς οι ίδιοι ως kefalonitis.com να βοηθήσουμε για τη δημιουργία μιας ανάλογης έκθεσης σε κεντρικό σημείο της πόλης, έστω και για λίγες μέρες.