Όλοι έχουμε αναρωτηθεί για την πραγματική προέλευση και ονομασία του ονόματος της πατρίδας μας της Κεφαλονιάς. Παρακάτω παραθέτω την δικιά μου γνώση όπως αυτή προέκυψε μετά από αναζήτηση τα τελευταία χρόνια.
Σε μία τέτοια αναζήτηση ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει να βρούμε την ρίζα του ονόματος. Πιστεύεται ότι το νησί μας έχει πάρει το όνομα του από τον ήρωα Κέφαλο. Ίσως το όνομα των κατοίκων «Κέφαλοι» να προέρχεται από την λέξη «Κεφαλές» η οποία μπορεί να αναφέρεται στα βουνά ή στο γεγονός ότι η Κεφαλονιά είναι το μεγαλύτερο νησί του Ιονίου πελάγους. Οι Κεφαλλήνες, υπήκοοι του θρυλικού Βασιλέα Κέφαλου ήταν κάτοικοι ενός Βασιλείου το οποίο περιλάμβανε την Κεφαλονιά (τότε ονομαζόταν Ιθάκη), την Ιθάκη, την Ζάκυνθο, την Λευκάδα και ένα κομμάτι της Ακαρνανίας και γίνεται πρώτη φορά αναφορά σε αυτούς από τον Όμηρο. Αν πάμε πιο πίσω στον χρόνο κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά αν η «Τάφος» ήταν το όνομα μιας μόνο πόλης ή όλου του νησιού. Μέχρι ενός χρονικού σημείου το νησί εμφανίζεται σαν να διοικείται ως μία ενιαία μονάδα. Όμως ο Όμηρος μας πληροφορεί ότι ο Οδυσσέας πήρε μέρος στον Τρωικό πόλεμο με δώδεκα πλοία από την Σάμη, και αυτό μπορεί να μας οδηγήσει στο ασφαλές συμπέρασμα ότι οι υπόλοιπες πόλεις δημιουργήθηκαν αργότερα.
Ο Θουκυδίδης αναφέρεται στις πόλεις αυτές ως η «Τετράπολις». Τα ονόματα των πόλεων Παλλική, Κράνη, Σάμη και Πρόννοι φτάνουν σε εμάς από τις καταγραφές του αρχαίου συγγραφέα Θουκυδίδη καθώς και από νομίσματα και επιγραφές. Ονομάστηκαν έτσι προς τιμήν των τεσσάρων υιών του Βασιλέα Κέφαλου, Σάμος, Πρόνεσσος, Πηλεύς και Κράνιος.
Επίσης το όνομα Σάμη προέρχεται από την Λέξη των Φοινίκων η οποία σημαίνει υψηλά μέρη. Το όνομα αυτό ως γνωστόν αναφέρεται στην Ηλιάδα σαν το επίσημο όνομα του νησιού.
Ο Ευστάθιος Λιβιεράτος, διδάκτωρ του πανεπιστημίου του Μονάχου στην Φιλολογία, στην συγγραφή του βιβλίου του «η ιστορία της Κεφαλληνίας» που γράφτηκε στα 1916 αναφέρει στη σελίδα 26 πως το όνομα Κεφαλλήνες προέρχεται από ένα Πελασγικό φύλο που στα πανάρχαια χρόνια κατοικούσε στην ορεινή Ακαρνανία, συγγενές φύλο των Ταφίων και των Τηλεβόων και το οποίο καλείτο έτσι εκ των κορυφών (Κεφαλών) των ορέων. Κεφαλλήνες ήτοι ορεσόβειοι. Το όνομα τούτο επεχτάθηκε σε όλη την Ακαρνανία και σιγά σιγά στα παρακείμενα νησιά στα οποία οι Κεφαλλήνες εξαπλώθησαν ιδίως μετά την κατάκτηση της Τάφου (Κεφαλληνίας) και των άλλων νησιών υπό του Κεφάλου και των διαδόχων του. Επομένως το όνομα Κεφαλλήνες δεν προήλθε εκ του ονόματος της νήσου αλλά εκ του ονόματος των Ακαρνανών Κεφαλλήνων, το οποίο όνομα κατέστη γενικό Εθνικό πασών των χωρών εν τη Ακαρνανία και εν ταις νήσεις του Ιονίου πελάγους μετά την ίδρυσην ενδόξου κράτους των Κεφαλλήνων επί των ερειπίων του κράτους των ταφίων υπό του κατά σύμπτωσην και αυτού ονομαζομένου πρώτου βασιλέως των Κεφαλλήνων, Αθηναίου ήρωος Κεφάλου. Το εθνικού δε ονόματος πάντων των Κεφαλλήνων κάνει μνεία πρώτος ο Όμηρος στην Ιλιάδα και Οδύσσεια.