Νέο έγγραφο για τη Γέφυρα από το Υπουργείο Πολιτισμού

Το Υπουργείο Πολιτισμού (Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων) έστειλε στο Δήμο Αργοστολίου – μετά από αίτημα του τελευταίου για ενημέρωση των συμπολιτών – το παρακάτω ενημερωτικό έγγραφο για την «πρόοδο εργασιών μελέτης και αποτέλεσμα ερευνητικών εργασιών για την στερέωση και αποκατάσταση γέφυρας DE BOSSET στο Αργοστόλι Κεφαλληνίας»Σε συνέχεια του με αριθ. πρωτ. 10505/9 -8-2005 εγγράφου σας με το οποίο ζητάτε την ενημέρωσή σας σχετικά με την πρόοδο των εργασιών της μελέτης και τα αποτελέσματα των ερευνητικών εργασιών για την στερέώση και αποκατάσταση γέφυρας DR BOSSET, προκειμένου αυτά να γίνουν γνωστά στους συμπολίτες σας, θα θέλαμε να σας κάνουμε γνωστά για τα ακόλουθα.
Το σημαντικό αυτό μνημείο έχει υποστεί σοβαρές βλάβες λόγω της καταπόνησής του από τις σεισμικές φορτίσεις (ιδιαίτερα αυτών του 1953), της ανεπάρκειας του εδάφους θεμελίωσής του, των άστοχων μεταγενέστερων επεμβάσεων στερέωσής του και της χρήσης του έως σήμερα για τη διέλευση τροχοφόρων και βαρέων οχημάτων που είχαν σαν αποτέλεσμα την μορφολογική και στατική αλλοίωσή του (απόκλιση των φερόντων στοιχείων του μνημείου από την κατακόρυφο καταστροφή του στηθαίου λόγω της πρόσκρουσης σε αυτό οχημάτων, καθίζηση του οδοστρώματος κλπ), θέτοντας πολλές φορές σε κίνδυνο την ζωή των πολιτών.
Είναι σαφές ότι λόγω των σύνθετων προβλημάτων του μνημείου η στερέωση και η εξασφάλισή του αποτελεί ένα σύνθετο θέμα , για την αντιμετώπιση του οποίου ήταν αναγκαία η εκπόνηση ολοκληρωμένης μελέτης αρχιτεκτονικής, στατικής, γεωτεχνικής, υδροδυναμικής κ,λ,π,) από ομάδα εξειδικευμένος διαφόρων ειδικοτήτων, βάση της οποίας θα προκύπτουν οι τεκμηριωμένες προτάσεις στερέωσης ή και ενίσχυσής του, καθώς και ο ακριβής προσδιορισμός του χρονοδιαγράμματος και του προϋπολογισμού της εκτέλεσης του έργου.

Με την αριθ. πρωτ. ΥΠΠΟ/ΔΑΒΜΜ/68105/3033/12-12-2001 Απόφαση Υπουργού κατόπιν γνωμοδότησης του ΚΑΣ, εγκρίθηκε ο προγραμματισμός εκτέλεσης των αναγκαίων εργασιών για την αποφυγή της περαιτέρω φθοράς και καταστροφής υου μνημείου, μεταξύ των οποίων είναι και οι ακόλουθες:
1. Να πεζοδρομηθεί η γέφυρα DE BOSSET στο Αργοστόλι νήσου Κεφαλληνίας και να απαγορευτεί η διέλευση οχημάτων για λόγους προστασίας του μνημείου.
2. Ανάθεση τοπογραφικής φωτογραμμετρικής αποτύπωσης.
.3 Ανάθεση στατικής και αρχιτεκτονικής μελέτης σε ομάδα ερευνητών, η οποία θα περιλαμβάνει Αρχιτέκτονα, Πολιτικό Μηχανικό, Εδαφοτεχνικό και Γεωλόγο, εφ’ όσον κριθεί απαραίτητο, οι οποίοι θα πρέπει να συνεργάζονται ώστε τα στάδια της μελέτης να εξελίσσονται παράλληλα.
Η ΔΑΒΜΜ στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της, φρόντισε για την υλοποίηση των εγκεκριμένων εργασιών βάση της ανωτέρων Απόφασης Υπουργού. Ειδικότερα ολοκληρώθηκαν τα ακόλουθα:

1 Η ανάθεση και λήψη των αποτελεσμάτων της τοπογραφικής και φωτογραμμετρικής αποτύπωσης του μνημείου στα πλαίσια Ερευνητικού Προγράμματος, από το Εργαστήριο Φωτογραμμετρίας του Τομέα Τοπογραφίας του Τμήματος Αγρονόμων και Τοπογράφων, του Εθνικού Μετσόβου Πολυτεχνείου.
2. Η πλήρης τεκμηρίωση της αρχικής μορφής του μνημείου από τον κ. Δ. Παζιόπουλο Αρχιτέκτονα Μηχ. Προϊστάμενο του Τμήματος Μελετών Μ.Μ. της ΔΑΒΜΜ με την συλλογή και έρευνα παλαιών στοιχείων (φωτογραφίες, σχέδια κλπ.)
3. Η έναρξη εκπόνησης της μελέτης στερέωσης και μορφολογικής αποκατάστασης του μνημείου, στα πλαίσια ερευνητικού Προγράμματος με την από 18-5-2004 Απόφαση Υφυπουργού του ΥΠ>ΠΟ για την επιχορήγηση του Τομέα Γεωτεχνικής Μηχανικής του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης.
4.Ο έλεγχος των παραδοτέων στοιχείων της Α΄ Φάσης του Ερευνητικού Προγράμματος από την ΔΑΒΜΜ προκειμένου το θέμα να εξετασθεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο τον Σεπτέμβριο, Λαμβάνοντας υπόψη και τις απόψεις των συναρμοδίων Υπηρεσιών του ΥΠ.ΠΟ (εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων και 20η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων).

Ο χρόνος ολοκλήρωσης και παράδοσης των συμπερασμάτων και τελικών αποτελεσμάτων του Ερευνητικού Προγράμματος έχει οριστεί στους 18 μήνες, από την ημερομηνία έναρξης.
Μετά την έγκριση και την έκδοση των σχετικών αποφάσεων των μέτρων προστασίας και λοιπών προτάσεων των τεχνικών προδιαγραφών και της οικονομοτεχνικής μελέτης για την χρηματοδότηση του έργου θα είναι εφικτή η υλοποίησή του 2006.

Με επιστολές του Επιστημονικού Υπεύθυνου του Ερευνητικού Προγράμματος καθηγητού κ. Κ. Πιτιλάκη, για την ενημέρωση μας σχετικά με την πορεία και τα αποτελέσματα των επί τόπου ερευνητικών εργασιών, μας έγινε γνωστό ότι «το έδαφος θεμελίωσης του μνημείου είναι πολύ χαμηλής αντοχής και ιδιαίτερα συμπιεστό. Μόλις και μετά βίας ο συντελεστής ασφάλειας της φέρουσας ικανότητας έναντι των αναπτυσσόμενων φορτίων (ίδια βάρη και κινητά) πλησιάζει τη μονάδα ενώ θα έπρεπε να είναι της τάξεως του 3 τουλάχιστον. Υ βάθρα της γέφυρας παρουσιάζουν έντονες υποσκαφές που σε ορισμένες θέσεις ξεπερνούν σε μήκος το 1,5μ. Ο φορέας της γέφυρας παρουσιάζει πληθώρα ρηγματώσεων και κατά τις τρεις διευθύνσεις, μερικές από τις οποίες έχουν βάθος τουλάχιστον 40 εκ. και πλάτος 15-20 εκ. Το σκυρόδερμα που έχει χρησιμοποιηθεί σε παλαιότερες επισκευαστηκές εργασίες είναι έντονα ενανθρακωμένο και αποσαθρωμένο με πολύ χαμηλή θλιπτική αντοχή. Οι αναλύσεις της στατικής και σεισμικής ευστάθειας της γέφυρας αποδεικνύουν ότι η γέφυρα είναι κυριολεκτικά σε «οριακή κατάσταση».
Από τα παραπάνω προκύπτει ο άμεσος κίνδυνος αστοχίας του φορέα της γέφυρας, που θα μπορούσε να επιφέρει τμηματική βύθιση, καθίζηση ή κατάρρευση ενώ η πυκνή και βαρειά κυκλοφορία των οχημάτων επιδεινώνει καθημερινά την ήδη βεβαρημένη κατάσταση της ιστορικής γέφυρας.
Κάτι τέτοιο θα έχει ως αποτέλεσμα:
– την πρόκληση σοβαρού ατυχήματος
– την περαιτέρω φθοράς του μνημείου
– την αδυναμία εφαρμογής των λύσεων της μελέτης που ήδη εκπονείται και έχει λάβει ως παραδοχή την υφιστάμενη, έστω και παραμορφωμένη, γεωμετρία της γέφυρας.

Με έγγραφο μας προς τις αρμόδιες υπηρεσίες (Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κεφαλληνίας και Ιθάκης, Δήμου Αργοστολίου, 20η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων) τονίσαμε την αναγκαιότητα της διακοπής της διέλευσης των οχημάτων από την γέφυρα, για την διάσωση και την προστασία του σημαντικού αυτού μνημείου και την αποφυγή της περαιτέρω φθοράς του ήδη καταπονημένου φορέα του. Δυστυχώς μετά και από το τελευταίο συμβάν της βλάβης που προκλήθηκε στο μνημείο (διάνοιξη οπής στο οδόστρωμά της) επαληθεύτηκαν τα ανωτέρω πορίσματα.
Θα θέλαμε για μια ακόμη φορά να επισημάνουμε ότι είναι επιτακτική η ανάγκη της διακοπής της κυκλοφορίας των οχημάτων από το μνημείο για την προστασία και διάσωση τόσο της ιστορικής γέφυρας όσο και των πολιτών που διέρχονται από αυτή. Γίνεται σαφές ότι, η χρήση του μνημείου ως σύγχρονη οδογέφυρα είναι ανέφικτη, γιατί το καθιστά έργο «υψηλού κινδύνου», δηλαδή έργο του οποίου η ενδεχόμενη βλάβη μπορεί να έχει βαριές συνέπειες στον άνθρωπο και στο περιβάλλον (π.χ. υψηλές γέφυρες, θαλάσσια έργα κλπ), και που σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία απαιτούνται για την προστασία του η εφαρμογή ειδικών διατάξεων.

Ο Προϊστάμενος του Τμήματος Μελετών Μεταβυζαντινών Μνημείων της ΔΑΒΜΜ
Δ. ΠΟΖΙΟΠΟΥΛΟΣ
Αρχιτέκτων Μηχ. Με Α΄ β.