Νεκρολογία Ελένης Κοσμετάτου

Πολυσεβαστή μου νεκρά
Και φιλτάτη Ελένη Κοσμετάτου

Ο γάμος σου, κατά την 16 Σεπτεμβρίου 1936, με τον προ μηνός περίπου μεταστάντα σύζυγόν σου Μαρίνον Σ. Κοσμετάτον, φρονώ ότι απετέλεσε αφετηριακόν σταθμόν, διά την σύγχρονον Ιστορίαν της φιλτάτης Νήσου μας Κεφαλληνίας.Και τούτο διότι έκτοτε εγκατεστάθης εδώ εκ του Λονδίνου, ένθα εμορφώθης εξ απαλών ονύχωνκαι ωραματίζεσο τον τρόπον κατά τον οποίον θα ηδύνασο να αφήσης ικανά ίχνη της ενταύθα ζωντανής παρουσίας σου υπέρ του τόπου αυτού και των ανθρώπων του, τους οποίους ηγάπησας, με το γνωστικόν και καλλιτεχνικόν είναι σου, τον πολιτισμόν σου και την κουλτούρα σου.
Και οι ευκαιρίες εδόθησαν πράγματι και ήσαν πολλαί, τας οποίας εάν επισημάνω απλώς, επιλήψει με διηγούμενον ο χρόνος και τούτου ένεκα περιορίζομαι εις τας κυριοτέρας:
Η πρώτη ήτο η ανυπαρξία ειδικής παιδικής νοσοκομειακής φροντίδος εις ολόκληρον τον Νομόν μας, την οποίαν υποτυπωδώς εδημιούργησες εις ένα-δύο δωμάτια του προσεισμικού Νοσοκομείου μας.
Η δευτέρα ευκαιρία εδόθη μετά τον πόλεμο του έτους 1940, κατά την εχθρικήν κατοχήν, ότε διέτρεχες τα χωριά και διέθετες το γάλα του Ερυθρού Σταυρού εις τα βρέφη και τρόφιμα εις τους γέροντας και ασθενείς του καιρού εκείνου με αποτέλεσμα να επιζήσουν πολλά βρέφη, τα οποία ενδεχομένως να τα παρελάμβανε το δρεπάνι του θανάτου, άνευ σου.
Η τρίτη ευκαιρία μετά την απελεύθερωσιν, της πατρίδος μας, με την αγωνιώδη προσπάθειά σου προς σύστασιν και λειτουργίαν του παιδικού Νοσοκομείου μας, με την βοήθειαν του Σουηδικού Ερυθρού Σταυρού, χάριν των πολλών και υψηλών γνωριμιών σου και της ικανωτάτης ξενογλωσσικής επικοινωνίας σου.
Ούτω, χάρις εις το Παιδικόν Νοσοκομείον μας με τον σύγχρονον δια την εποχήν του εξοπλισμόν και την στελέχωσίν του την επιστημονικώς παιδιατρικήν, ο θανατικός θερισμός, εις βάρος της βρεφικής ηλικίας των παιδιών μας την εποχήν εκείνην, ήρχισε μειούμενος, με συνέπειαν, συν τη παρόδω των χρόνων να ελαχιστοποιηθή ώστε να αποτελεί πιλοτικόν δείγμα μιμήσεως το Παιδικόν Νοσοκομείον μας εκείνο, διά μίαν εκάστην επαρχίαν, της αιμασσούσης εκ των πολεμικών συμφορών και του εμφυλίου πολέμου, ελληνικής πατρίδος μας.
Και έφθασε και η τετάρτη ευκαιρία της μετά τους σεισμούς του έτους 1953 ολοκληρωτικής καταστροφής της Κεφαλονιάς μας.
Περιεζώθης πέραν της μορφωτικής, καλλιτεχνικής σου μορφώσεως και εμπειρίας τον δυναμισμόν σου, την φαντασίαν, την φινέτσα σου, την ευθύνην και κυρίως τον προγραμματισμόν και ανέλαβες να εκτελέσης το τελευταίον κύκνειον άσμα της επιγείου ζωής σου.
Την ίδρυσιν του Κοργιαλενείου Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου της Νήσου μας, εντός του οποίου με μητρικήν φροντίδα και στοργήν διέσωσες, εφύλαξες, κατέγραψες, ετεκμηρίωσες κάθε μουσειακόν λαογραφικόν ιστορικόν στοιχείον, με αποτέλεσμα έκτοτε να προβάλλονται όλα αυτά όσα κατόρθωσες με πόνον, κόπον και ιδρώτα να συλλέξης. Έκτοτε δε πάντα ταύτα εκτιθέμενα με υψηλήν αισθητικότητα και υπεύθυνον και τεκμηριωμένην περιγραφήν παρουσιάζουν και αναδεικνύουν αυτόν τούτον τον ιδιότυπον και διακριτικά υπεροχικόν προσεισμικόν Κεφαλληνιακόν πολιτισμόν και την κουλτούραν μας.
Το έργον σου τούτο, με πολλήν την συζυγικήν συμβολήν και κάλυψιν του αειμνήστου συζύγου σου Μαρίνου, εθαύμασεν εν τη γενέσει του ο Μέγας Ευεργέτης της Νήσου μας Ευάγγελος Μπασιάς και πλουσίως το εχρηματοδότησεν, ώστε να καταστή τούτο ένα μετασεισμικόν πολιτισμού Μνημείον της Νήσου μας αλλά και παγκοσμίως επαινούμενον, από τους δεκάδας χιλιάδας επισκέπτας του κατ’ έτος, από 4 σημεία του παγκοσμίου ορίζοντος.
Τεκμηρίωσιν μικράν αποτελεί ο έπαινος προς το πρόσωπόν σου και το έργον σου της Ακαδημίας Αθηνών.
Ούτω απέδειξας και υποδεικνύεις δια του έργου σου την Ευριπίδειον ρήσιν από την Ιφιγένειαν εν Ταύροις: «γυναίκες εσμέν φιλόφρον αλλήλαις γένος, σώζειν τε κοινά πράγματ’, ασφαλέσταται.
Δυστυχώς όμως, αφού διέθεσες τον υλικόν και ψυχικόν σου πλούτον υπέρ του τόπου και των ανθρώπων του, απετμήθη ο υπέροχος δεσμός του είδους «άνθρωπος», δηλονότι η κράσις και η μείξις του χώματος και του πνεύματος από το επί γης βιολογικόν πρόσωπόν σου, με αποτέλεσμα να είσαι νεκρά πλέον και άφωνος.
Ήδη φιλτάτη μου νεκρά Ελένη, εις την πατρώαν σου Εκκλησίαν του Αγίου Γεωργίου, του πατρογονικού σου χωρίου Τζαννάτων, την οποίαν μετά τους σεισμούς φιλοπόνως επεσκεύασες τελείται η νεκρώσιμος Ακολουθία σου, δια να επακολουθήση η ταφή, ώστε το μεν χοϊκόν σκεύος σου να επανέλθη εις γην εξ’ ης ελήφθη, το δε πνεύμα σου, αιωρούμενον εις εις τους αιθέρας του σύμπαντος κόσμου τελικώς να παραθή εις χείρας Θεού, παρ’ Ού και το «είναι» εδέξατο.

Αιωνία η μνήμη σου
Και πιστεύω και το κύκνειον έργον σου

Εξεφωνήθη προ της σορού της νεκράς Ελένης Μ. Κοσμετάτου, το γένος Γερασίμου Καμπίτση κατά την κηδείαν της εις τον Ναόν του Αγίου Γεωργίου Τζαννάτων την 27 Φεβρουαρίου 2005.