Διεθνής Ημέρα Γιόγκα

Η Διεθνής Ημέρα Γιόγκα καθιερώθηκε το 2015 και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Ιουνίου, ημερομηνία του θερινού ηλιοστασίου για το Βόρειο Ημισφαίριο.

Γιόγκα στα σανσκριτικά σημαίνει «ένωση», «σύνδεση», και είναι ένα πανάρχαιο φιλοσοφικό και πρακτικό σύστημα για την εσωτερική ενοποίηση του σώματος και του πνεύματος, του ανθρώπου και του σύμπαντος, του ανθρώπινου και του θεϊκού.

Η πρωτοβουλία για το εορτασμό της Γιόγκα σε παγκόσμιο επίπεδο ανήκει στον ινδό πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι, ο οποίος υπέβαλε σχετικό αίτημα στις 27 Σεπτεμβρίου 2014 προς τη γενική συνέλευση του ΟΗΕ, η οποία το υιοθέτησε και με το ψήφισμα της 11ης Δεκεμβρίου 2014 (A/RES/69/131) καθιέρωσε την 21η Ιουνίου κάθε χρόνου ως Διεθνή Ημέρα Γιόγκα (International Yoga Day).

Υποστηρίζοντας τη θέση του ενώπιον της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ, ο ινδός πρωθυπουργός τόνισε: «Η γιόγκα είναι ένα ανεκτίμητο δώρο της αρχαίας παράδοσής μας. Δεν πρόκειται για άσκηση, είναι μία διαδρομή, μέσα από την οποία τα άτομα μπορούν να ανακαλύψουν την αίσθηση του ενότητας με τη φύση. Ενσαρκώνει την ενότητα του σώματος και του νου, της σκέψης και της δράσης, της αυτοσυγκράτησης και της εκπλήρωσης, της αρμονίας του ανθρώπου με τη φύση. Σε γενικές γραμμές, είναι μια ολιστική προσέγγιση για την υγεία και την ευημερία. Η γιόγκα μας βοηθά να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας και μέσω αυτής της αλλαγής να συνδιαλαγούμε με την κλιματική αλλαγή».

Ορθοδοξία και Γιόγκα

Με αφορμή τον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Γιόγκα, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος με ανακοίνωσή της (16 Ιουνίου 2015) χαρακτηρίζει απολύτως ασυμβίβαστη με την ορθόδοξη χριστιανική πίστη τη γιόγκα. Υπενθυμίζει ότι η γιόγκα αποτελεί θεμελιώδες κεφάλαιο της θρησκείας του Ινδουϊσμού, έχει ποικιλομορφία σχολών, κλάδων, εφαρ­μο­γών και τάσεων και τονίζει πως δεν αποτελεί «είδος γυ­μνα­στι­κής». «Ως εκ τούτου», συνεχίζει η Ιερά Σύνοδος, «η γιόγκα τυγχάνει απολύτως ασυμ­βί­βα­στη με την Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη μας και δεν έχει καμία θέση στη ζωή των Χριστιανών».

Σε ένα παλαιότερο άρθρο του, ο αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας και ομότιμος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ Αναστάσιος (Γιαννουλάτος) αναφέρει, μεταξύ άλλων, για τη γιόγκα: «Στο δυτικό κόσμο η γιόγκα αρχικά παρουσιάστηκε σαν ένα είδος “γυμναστικής”, σαν μέθοδος χαλαρώσεως και ψυχολογικής ηρεμήσεως. Η βασική της διαφορά από τη γνωστή γυμναστική βρίσκεται, εκτός των άλλων, στη χαρακτηριστική της ακινησία. Αρκετές από τις ασκήσεις της γιόγκα παρουσιάζουν αυτές καθαυτές ορισμένα θετικά αποτελέσματα πάνω σε μερικά άτομα – πράγμα που, άλλωστε, συμβαίνει και με ασκήσεις άλλων συστημάτων. Γενικά, όμως, οι ασκήσεις αυτές τοποθετούνται μέσα σ’ ένα πλαίσιο ινδουιστικών αντιλήψεων και αποτελούν στάδια ενός ευρύτερου όλου, μιας γενικότερης πνευματικής πορείας. Στην πλήρη τους ανέλιξη αποσκοπούν πολύ μακρύτερα από τα όρια μιας σωματικής ευεξίας. Αυτά που προηγούνται στις ασκήσεις γιόγκα όπως κι αυτά που έπονται – τα όποια κατά κανόνα οι πολλοί αγνοούν – σχετίζονται στενά με συστήματα “διαλογισμού” και εμπειριών, που βρίσκονται φορτισμένα με ινδουϊστικές φιλοσοφικο – θρησκευτικές θεωρίες και αξιώματα, κυρίως με τη διδασκαλία περί μετενσαρκώσεως.

»Και για να γίνουμε περισσότερο παραστατικοί: όπως οι γονυκλισίες (οι «μετάνοιες» της μοναχικής μας παραδόσεως) δεν είναι απλές κινήσεις του σώματος, αλλά έχουν σχέση με ένα γενικότερο πιστεύω και εκφράζουν μια συγκεκριμένη διάθεση και τάση ψυχής, αποβλέποντας σε πνευματικούς σκοπούς, κατά παρόμοιο τρόπο – τηρουμένων, βεβαίως, πάντοτε των αναλογιών – οι συνθετότερες ασκήσεις της γιόγκα έχουν συνάρτηση με ινδουϊστικές παραστάσεις και σκοπεύουν τελικά σε πνευματικές θρησκευτικές εμπειρίες».