The Substance: Το body horror με τη Ντέμι Μουρ που δεν αντέχετε να δείτε

Η ουσία είναι πως η Ντέμι Μουρ τα δίνει όλα σε μια ταινία που δεν θα πιστεύετε — SPOILER ALERT.

Ρώτησα τον Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ τη γνώμη του για το body horror ως είδος και την κληρονομιά που αφήνει, και απάντησε πως δεν πιστεύει ούτε στο ένα ούτε στο άλλο, ευχαριστώντας θερμά τη Ζουλιά Ντικουρνό και την Κοραλί Φαρζά για τα τόσο καλά τους λόγια και την έμπνευση που, όπως υποστηρίζουν, έχει δώσει στο στυλ και τη θεματολογία τους.

Με όλον τον σεβασμό στον μετρ, η Ντικουρνό είναι σίγουρα η μόνη από τις δυο Γαλλίδες που έχει ακολουθήσει πιστά τις διδαχές του και τις έχει εξελίξει στις επιταγές 21ου αιώνα, ειδικά στο Titane, μια post punk σπουδή στη βίαιη ψυχολογία της ρευστότητας, γενικώς. Η Φαρζά μόνο περιφερειακά, και αναγκαστικά εφόσον πραγματεύεται την εξωτερική μετάλλαξη που επηρεάζει τη συμπεριφορά, αναφέρεται στο σινεμά του Καναδού δημιουργού, έχοντας στο μυαλό της μια πλειάδα από άλλες ταινίες και σκηνοθέτες να παραθέσει ως παιγνιώδεις και κυριολεκτικούς σταθμούς σύγκρισης.

Και το κάνει αδίστακτα και καθαρά: Το The Substance είναι μια ευθεία σάτιρα, βαριά και σπλατερική μέχρι το κόκκαλο, μια περιπέτεια μεταμόρφωσης που ίσως ο παρόμοιας αισθητικής και ανατρεπτικής θεματολογίας Νίκολας Γουίντινγκ Ρεφν –και κανείς Αμερικανός– δεν θα τολμούσε, ενδεχομένως για να μην τον κατηγορήσουν πως αντιγράφει τους originals. Κι ενώ ο Ταραντίνο ξεσηκώνει οικειοποιούμενος, η Φαρζά αραδιάζει με γούστο μιας κρυστάλλινης διαύγειας ενίοτε χονδροκομμένη αναπαράσταση από κλασικές και αγρίως διαφορετικές κινηματογραφικές αναμνήσεις στο χρονικό της εξαιρετικά απογοητευμένης Ελίζαμπεθ Σπαρκλ, μιας ηθοποιού που κάποτε κέρδισε Όσκαρ και πλέον διαπρέπει σε ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα aerobics για νοικοκυρές, ώσπου ο χυδαίος καναλάρχης (Ντένις Κουέιντ στον ρόλο του λευκού σιχαμένου) την πετάει σαν σκουπίδι απλώς γιατί γέρασε και πλέον ψάχνει μια σφριγηλή νεαρή για να ξανακερδίσει τις σημαντικές δημογραφικές ομάδες – γι’ αυτό και το πρώτο μέρος μοιάζει με διαφημιστικό, σαν το χαμένο κομμάτι της πίτας που πάντα ψάχνει η τηλεόραση.

Χωρίς σύντροφο και δουλειά, μένει στο αχανές διαμέρισμά της δίπλα σε ένα φαράγγι του Λος Άντζελες με το αγέραστο, αλά Ντόριαν Γκρέι, πορτρέτο της στον τοίχο να της αντιγυρίζει ειρωνικές ματιές αφόρητης ελεημοσύνης, όταν δεν βάζει το εκτυφλωτικά κίτρινο παλτό της και τα υπερμεγέθη γυαλιά ηλίου για να βγει διεκπεραιωτικά στην πόλη.

Η Ντέμι Μουρ όντως είχε μια απίθανη καριέρα, αν και όχι οσκαρικού διαμετρήματος, έχει κι αυτή πειράξει το πρόσωπό της, αλλά η σιλουέτα της παραμένει φυσικά εντυπωσιακή και καλά «δουλεμένη», σαν να μην έπαψε ποτέ να εξασκείται ευλαβικά, περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή, και η φήμη της διατηρείται. Ωστόσο, ποιος ξέρει πόσο πληγωμένη μπορεί να είναι από το σκαμπανέβασμα στο οποίο την υπέβαλε η βιομηχανία του θεάματος παρά τη θέληση και τις προθέσεις της.

Απελπισμένη, η Μουρ βρίσκει μια φόρμουλα θεαματικής αντιγήρανσης και τολμά να τη δοκιμάσει, με φριχτά αποτελέσματα. Μετά τη χορήγηση της μυστηριώδους ουσίας, από την πλάτη της γεννιέται ένα δροσερό και λυγερό κορίτσι, και η συνταγή τής θυμίζει πως εκείνη και η νεότερη εκδοχή της, η Σου (Μάργκαρετ Κουόλι), είναι ένα και το αυτό, ό,τι κι αν γίνει, κάτι που στο φινάλε εφαρμόζεται με τον πιο γκραν γκινιόλ τρόπο που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια στη μεγάλη οθόνη. Εννοείται πως η Σου σκίζει στην οντισιόν και στη θέση που κάποτε είχε η παραπεταμένη Ελίζαμπεθ, και ο κανόνας είναι πως η ζωή τους μοιράζεται στα δυο, με ενέσεις ανά εβδομάδα, που αν δεν ανανεωθούν όπως πρέπει, παραμορφωτικές επιπτώσεις θα ακολουθήσουν για όποια τις παραβεί. Και πάλι γίνεται προφανές πως η δυσλειτουργία θα προκαλέσει σημαντικές και ορατές ατέλειες, όταν η σέξι και κοινωνική Τζέκιλ θα ρίξει στο ζύγι την κρυμμένη και μοναχική Χάιντ, που μάταια περιμένει τη σειρά της για να λάμψει και να σκορπίσει το sparkle που της έχει απομείνει. Η matrix, δηλαδή αυτή που έκανε την παραγγελία, έχει τον πρώτο λόγο σε περίπτωση ανάκλησης της απόφασης, και η σύγκρουση δεν θα αργήσει, με την υπόσχεση πως θα ξεπερνά κάθε προσδοκία εκδίκησης του ενός εαυτού προς τον άλλο – αν δεν ξέρουμε εμείς ποιοι είμαστε και τι όριο είμαστε ικανοί να ξεπεράσουμε, τότε ποιος άλλος;

Από το Perfect με την Τζέιμι Λι Κέρτις να χτυπιέται και να ιδρώνει μέχρι το Showgirls με την Ελίζαμπεθ Μπέρκλι που εξέδιδε υπερκινητικά τις γυμνές καμπύλες της στο ηδονοβλεπτικό ανδρικό βλέμμα της κάμερας, μέχρι την τερατογένεση του Alien, τους συμμετρικούς διαδρόμους και τις λευκές τουαλέτες της Λάμψης, τον απεχθή στην όψη και συγκινητικό στη συμβίωση σώματος και ψυχής Άνθρωπο Ελέφαντα στη σπαρταριστή τρίτη πράξη και βέβαια την Κάρι σε ένα λουτρό αίματος στη νιοστή, το «Substance» ξεσκίζει στα ίσα και με τη δική του ντοπιολαλιά το Χόλιγουντ και τη μανία για το ελιξίριο της νεότητας, τοποθετώντας μια πρώην σουπερστάρ στο προσκήνιο.

Η Ντέμι Μουρ όντως είχε μια απίθανη καριέρα, αν και όχι οσκαρικού διαμετρήματος, έχει κι αυτή πειράξει το πρόσωπό της, αλλά η σιλουέτα της παραμένει φυσικά εντυπωσιακή και καλά «δουλεμένη», σαν να μην έπαψε ποτέ να (ελπίζει και να) εξασκείται ευλαβικά, περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή, και η φήμη της διατηρείται. Ωστόσο, ποιος ξέρει πόσο πληγωμένη μπορεί να είναι από το σκαμπανέβασμα στο οποίο την υπέβαλε η βιομηχανία του θεάματος παρά τη θέληση και τις προθέσεις της, και η ολόψυχη, απογυμνωμένη συμμετοχή της σε μια τόσο ακραία φαντασία θυμίζει, σε επίπεδο προσέγγισης και υπερβολής, τα εκδικητικά θριλεράκια τρόμου που η Τζόαν Κρόφορντ και η Μπετ Ντέιβις γύριζαν μετά το Τι Απέγινε η Μπέιμπι Τζέιν;, για να διαιωνιστούν πάση θυσία, με γουρλωμένο βλέμμα και αναλαμπές του ταλέντου τους, σε έναν διαγωνισμό του καλού γούστου με τον camp συρμό της εποχής.

Μπροστά της, η Μάργκαρετ Κουόλι, που έχει σκηνοθετηθεί σαν φανταχτερό γλειφιτζούρι, μοιάζει με αναλώσιμο αξεσουάρ και αναμετριέται δυναμικά με την εξοργισμένη «μαμά» της για να κρατηθεί στην επικαιρότητα, περισσότερο από το να μείνει ζωντανή. Υπάρχει μια σκηνή πυγμαχικού ξύλου μπροστά στον καθρέφτη, με την εικόνα μιας εντελώς αγνώριστης, βαριά μωλωπισμένης Μουρ να αναρωτιέται αν αξίζει να προσπαθείς ακόμη κι αν η εικόνα σου δεν θα βελτιωθεί ποτέ. Αυτή συνοψίζει πληρέστερα το υπερτονισμένο, άβολο και, από ένα σημείο κι έπειτα, ανενδοίαστο ξεφάντωμα του «Substance».

Πηγή: https://www.lifo.gr