Η εορτή του Αγίου Θεοδώρου σήμερα

Μεγαλομάρτυρας της Χριστιανικής Εκκλησίας, η μνήμη του οποίου τιμάται στις 17 Φεβρουαρίου και το Σάββατο της πρώτης εβδομάδας των Νηστειών, 12 Μαρτίου 2022, σε ανάμνηση του θαύματος των κολλύβων, οπότε γιορτάζουν όσοι φέρουν το όνομα Θεόδωρος και Θεοδώρα. Η Καθολική Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος στις 9 Νοεμβρίου.

Ο Θεόδωρος καταγόταν από την Αμάσεια του Πόντου και υπηρετούσε στο Τάγμα των Τηρώνων (νεοσυλλέκτων) του ρωμαϊκού στρατού, εξού και το προσωνύμιο Τήρων, που τον συνοδεύει για να τον διαφοροποιεί από τον Άγιο Θεόδωρο τον Στρατηλάτη. Έζησε την εποχή του Διοκλητιανού (284-305) και μαρτύρησε μετά από φρικτά βασανιστήρια, επειδή είχε κάψει ένα είδωλο και τον ναό της Ρέας.

Σύμφωνα με την παράδοση, συνδέεται με πολλά θαύμα, με πιο γνωστό το «θαύμα των κολλύβων», το οποίο τιμά η εκκλησία κάθε χρόνο το Σάββατο της πρώτης εβδομάδας τον Νηστειών.

Ο Άγιος Θεόδωρος ο Τήρων είναι πολιούχος της Ορεστιάδας και του Βρινδησίου (ιταλιστί Μπρίντιζι).

Απολυτίκιο

Μεγάλα τα της πίστεως κατορθώματα εν τη πηγή της φλογός, ως επί ύδατος αναπαύσεως, ο άγιος Μάρτυς Θεόδωρος ηγάλλετο· πυρί γαρ ολοκαυτωθείς, ως άρτος ηδύς, τη Τριάδι προσήνεκται. Ταις αυτοῦ ικεσίαις, Χριστέ ο Θεός, σώσον τας ψυχάς ημών.

Λαογραφία

Σε πολλά χωριά της Πελοποννήσου, την παραμονή της εορτής του Αγίου Θεοδώρου, τα κορίτσια συνήθιζαν να πηγαίνουν στην εκκλησία τα σπερνά (κόλλυβα) για τους εορτάζοντες Θοδωρήδες.

Κατά την ημέρα της γιορτής του Αγίου γίνεται συνήθως επίσκεψη στα νεκροταφεία και προσφέρονται από τους συγγενείς κόλλυβα (χορτόπιτες στην Μήλο) για τους πεθαμένους. Σε κάποια μέρη της Ελλάδας γίνεται από την εκκλησία δίσκος με κόλλυβα για κείνους που πέθαναν χωρίς κληρονόμους.

Στην Άντισσα της Λέσβου, τα κόλλυβα από την εκκλησία τα έκαναν κομπολόι (τα περνούσαν σε μια κλωστή με βελόνα) και τα έδεναν στα κλαδιά των δέντρων με σκοπό την αποτροπή της βασκανίας.

Σε πολλά μέρη της Ελλάδας (Μακεδονία, Καλαμάτα, Χίος, Αμοργός, Μήλος, Τύρναβος, Σάμος), οι ανύπαντρες κοπέλες συνήθιζαν να τοποθετούν κάτω από το προσκέφαλό τους κόλλυβα του Αγίου Θεοδώρου για να ονειρευτούν ποιόν άνδρα θα πάρουν.