Ρετρό: Σισιώτισα

Ιερός Ναός Παναγίας Σισιώτισσας στο Αργοστόλι.

Η πιο παλιά αναφορά για την ύπαρξη εκκλησίας σε αυτόν τον χώρο, βρίσκεται στην βιογραφία του αγιογράφου Ανδρέα Καραντινού, ο οποίος το 1735 πληρώθηκε για εικόνα της Θεοτόκου στο ναό της Σισιώτισσας στο Αργοστόλι.

Από τον Τσιτσέλη μπορούμε να διαβάσουμε ότι τα Σίσσια, το 1745, επί ηγουμενίας Φιλόθεου Καρούσου, ήταν κάτοχος ναού στο Αργοστόλι, χωρίς να κατονομάζεται ο ναός. Η σχέση βεβαιώνεται σε άλλο έγγραφο, στο οποίο σημειώνεται ότι, ο συγκεκριμένος ναός ενώθηκε με τον ναό του Αγίου Νικολάου του Κάστρου το 1813, του οποίου οι ενορίτες “ μετοικήσαντες εν Αργοστολίω εγένοντο ενορίται της Σισιωτίσσης, μεταφέρθέντων εν αυτώ των αμφίων, σκευών, εικόνων του εν Κάστρω ναού και η μονή Σισσίων ετήρησε το δικαίωμα διορισμού εφημέριου και επιτρόπων…”

Επίσης βρίσκουμε ότι στα 1761 υπήρχε ναός και οικία. Το 1812 ο De Bosset φρόντισε για την επισκευή, διότι τα οικήματα και ο ναός ήταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Την χρονιά αυτή διαιρέθηκε και επιπλώθηκε ο δυτικός ξενώνας, με αποτέλεσμα την δημιουργία δώδεκα δωματίων, ενώ επισκευάσθηκαν τα κελιά και ο ναός.

Το 1860 ο αρχικός ναός κατεδαφίστηκε για να χτιστεί στη θέση του νέος, μεγαλοπρεπέστερος, ώστε η Παναγία Σισιώτισσα να ικανοποιεί της ανάγκες των Αργοστολιωτών. Οι οικογένειες Κοντομιχάλου, Μομφεράτου και Περιστιάνου ανέλαβαν την ανέγερση του καινούριου οικοδομήματος, βασιλικής μετά τρούλου, βυζαντινού ρυθμού .

Στις 18 Μαρτίου 1907 στον ναό αυτό, τελέσθηκε θρησκευτικό μνημόσυνο για τον θάνατο του Μαρίνου Αντύπα, το οποίο πήρε την μορφή μαζικού συλλαλητηρίου, για την μνήμη του.

Η εκκλησία αυτή είναι δεμένη από παλιά με την τέλεση της λειτουργίας των Θεοφανείων, στην πόλη του Αργοστολίου. Από το βιβλίο του Αγγελοδιονύση Δεμπόνου βρίσκουμε τα εξής ιστορικά στοιχεία : «Το 1909 στην ακολουθία και την ρίψη του Σταυρού, πρωτοστάτησε ο νεοαφιχθής ιεροκήρυκας της Μητρόπολης , Αρχιμανδρίτης Άνθιμος Λάππας, αφού απουσίαζε ο Μητροπολίτης Δαμασκηνός. Αλλά ο Σταυρός χάθηκε. Και ο Αρχιμανδρίτης δέχθηκε τα “πυρά” του κόσμου και του τότε τύπου , πως με το άστοχο και το άπειρο ρίξιμό του, έγινε η αιτία να καρφωθεί ο Σταυρός στον βούρκο και να χαθεί».

Στα Σύμμικτα του Τσιτσέλη αναφέρεται ότι το 1910, ο Επίσκοπος Κεφαλληνίας Δαμασκηνός, κατήργησε το έθιμο να ρίπτονται στην θάλασσα οι μεγάλοι ξύλινοι σταυροί και διέταξε, αντί αυτών, να βαπτίζονται μικροί σταυροί δεμένοι με κορδέλα. Η δεύτερη απώλεια Σταυρού στην Σισιώτισσα, συνέβη το 1922.

Έσπασε η κορδέλα και όπως βρίσκουμε στην εφημερίδα «Τελώνιον» :

«πηδούν οι δύται με ορμή και φθάνουν στον πυθμένα

και ξενερώνουν άπρακτοι , με χέρια σταυρωμένα».

Τελικά ο Σταυρός ανασύρθηκε από τον Όθωνα Μαρκάτο ή Μπανιέρη , ο οποίος τον αναζήτησε μακρύτερα από το σημείο ρίψης, γνωρίζοντας τα ρεύματα του συγκεκριμένου σημείου του λιμανιού.

Ο κυκλικός τρούλος , που πρόσδιδε ύψος στην εκκλησία , είχε υποστεί ζημιές από τους σεισμούς του 1912 και το 1919 κατεδαφίσθηκε, με απόφαση των επιτρόπων, ενώ μια μαρτυρία του Φώτη Μακρή μιλάει και για φωτιά εκείνα τα χρόνια. Ο τρούλος αυτός, ήταν μια πρόσθετη κατασκευή στο υπόλοιπο κτίσμα της εκκλησίας και αντικαταστάθηκε από την τετράριχτη στέγη. Οι καταστροφικοί σεισμοί του 1953 ισοπέδωσαν τελείως το κτίσμα του 1860, για να χτιστεί το σημερινό οικοδόμημα με την βοήθεια του ελληνικού στρατού, το 1957.

Σημαντική είναι η εικόνα της Παναγίας της Πορταΐτισσας, έργο του 1826, από τον Ανδρέα Φωκά-Κοσμετάτο. Εορτάζει στις 21 Νοεμβρίου, ημέρα εισοδίων της Θεοτόκου, αλλά είναι συνδεδεμένη με την ιστορία των Θεοφανείων στο Αργοστόλι.

Η ιστορία της Παναγίας Σισιώτισσας όπως αναφέρθηκε, συνδέεται με αυτή της Μονής Σισίων από όπου προσέρχεται και η ονομασία της εκκλησίας, ως παράφραση του τοπωνυμίου.

Βιβλιογραφία :

«Κεφαλληνιακά Σύμμικτα, Τόμος Β΄» του Ηλία Τσιτσέλη

«Αργοστόλι η χαμένη πόλη» του Σπ. Αντωνάτου

«Εικόνες & Θύμησες από την Παλιά Κεφαλονιά» του Γερ. Λουκάτου

«Ιστορία της Κεφαλονιάς, Τόμος Β΄» του Γ. Μοσχόπουλου

«Το Αργοστόλι διασκεδάζει» του Αγγελοδιονύση Δεμπόνου

Στοιχεία από την βιογραφία του αγιογράφου Ανδρέα Καραντινού .

Οι Πληροφορίες για τον τρούλο προέρχονται από τον κο Κώστα Στάβερη., διευθυντή του Εκκλησιαστικού Μουσείου Κεφαλονίας.

Πηγή: Facebook page, Κομπόγιο Ιστορίας Κεφαλονιάς και Ιθάκης, Orestis Kappatos