Η εορτή του Αγίου Νικολάου στην Κεφαλονιά

«Του Αγίου Νικολάου που’ ναι
της γης και του πελάου».

Μεγάλη μέρα για την Ορθοδοξία η γιορτή του Αγίου Νικολάου του εν Μύροις της Μικράς Ασίας, Αρχιεπισκόπου. Μορφή σεβαστή και Αγία. Είναι ο προστάτης των ναυτικών μας, των φτωχών, των ορφανών και των ανθρώπων που έχουν ανάγκη από συμπαράσταση για να απαλύνουν τη φτώχεια τους και τη δυστυχία τους.

Πάντα την ημέρα αυτή την ευλαβούμε και επισκέπτομαι αρκετούς ναούς που εορτάζουν και τιμούν την μνήμη του Αγίου. Αφήνω τα συναξαριστικά βιογραφικά και τα βιώματα του Αγίου Νικολάου για να αναφερθώ τα περί εορτής του στην Κεφαλονιά.

Ήταν 6 Δεκεμβρίου και είπα να περάσω από τις εορτάζουσες εκκλησίες του Ληξουρίου για να ανάψω ένα κερί, να προσκυνήσω την εικόνα του και να πάω στον προορισμό μου.

Πρώτα επισκέφτηκα τον Άγιο Νικόλαο των Ξένων στο Ληξούρι, όπου οι δυο ιερείς και ο διάκος τελούσαν την πανηγυρική θεία λειτουργία με τους ψάλτες του ναού.

Δυο νέοι άνθρωποι ήταν οι ψαλτάδες, ο μαέστρος Σπύρος Γερ. Θεοτοκάτος και ο θεολόγος Γεράσιμος Συνοδινός από τους Σουλλάρους. Η φιλία των δυο ιερέων, του εφημέριου του ναού, Χαράλαμπου Μαρκέτου και του φιλοξενούμενου ιερέα Ιωάννη Μεσολωρά, φέρνει τον δεύτερον κάθε χρόνο σε αυτή την εορτή του Αγίου Νικολάου των Ξένων στο Ληξούρι.

Φωταγωγημένη η εκκλησία, με το φως των κεριών να τρεμοπαίζει προσκύνησα την εικόνα, χαιρέτισα τους ιερείς και φεύγοντας η ματιά μου, όπως πάντα, κοίταξε με θαυμασμό την εικόνα του τέμπλου του τιμώμενου Αγίου, που πραγματικά είναι υπέροχη. Τη φωτογράφησα και έφυγα.

Επόμενος σταθμός μου ήταν η εκκλησία του Αγίου Νικολάου των Μηνιατών. Η εκκλησία στολισμένη μες στα λουλούδια, πλημμυρισμένη μέσα στις φωταψίες των πολυελαίων και των κεριών, και οι πιστοί ευλαβικά ένιωθαν τη λειτουργία και τους ύμνους στον Άγιο Νικόλαο.

Διαπίστωσα πως στην Θεία Λειτουργία συμμετέχουν τα δύο αδέλφια ιερείς, Χαράλαμπος και Κωνσταντίνος, Κουμάτοι. Στο κέντρο του ναού είχαν τοποθετήσει τον καινούργιο θρόνο του Αγίου Νικολάου, με την συντηρημένη εικόνα του αγίου, έργο εξαιρετικό του μεγάλου Ληξουριώτη αγιογράφου Περλιγκή.

Οι ψαλτάδες, Παναγής Μεσσάρης, Δημοσθένης Μηνιάτης και Αθανάσιος Κουμάτος και άλλοι, κορύφωναν τους εγκωμιαστικούς ύμνους στον Άγιο Νικόλαο και το υμνολογικό μέρος της Θείας Λειτουργίας.

Μετά από την Μικρή Είσοδο, του Ευαγγελίου, έφυγα με σκοπό να επισκεφτώ ακόμη μια εκκλησία.

Φεύγοντας, από την πίσω πόρτα ο επίτροπος Μάκης Δρακόπουλος με φώναξε να μου δώσει άρτο. Πήρα τον άρτο και επίσης μου πρόσφερε δυο φωτογραφίες –κάρτες με την εικόνα του Αγίου Νικολάου, συντηρημένη και που εφέτος την είχαν τοποθετήσει στο κέντρο του ναού.

Αξίζει να αναφερθεί, ότι στην εικόνα αυτή δεξιά και αριστερά στο κάτω μέρος της εικονίζονται δυο μικρότερες εικόνες, η μία του Αγίου Γερασίμου και η άλλη…

Η σκέψη για τον επόμενο σταθμό ήταν τα Βάτσα – της Κατωγής.

Τόπος αρχαιολογικής αξίας μα και φυσικού κάλλους. Εκεί, υπήρχε πλατύ ποτάμι, που σήμερα διατηρείται ένα μικρό υπόλοιπό του. Στο πάνω μέρος του λιμανιού υπήρχε κατά την αρχαιότητα ο ναός του Ποσειδώνα. Το ποτάμι στα Βάστα και ο ναός ήταν μέρος για να παραχειμάζουν τα Ελληνικά πλοία που ταξίδευαν για την Ιταλία.

Ήταν λιμάνι ανεφοδιασμού και ξεκούρασης. Οι περαστικοί ναυτικοί και επιβάτες στα αρχαία χρόνια, προσέφεραν στον θεό Ποσειδώνα θυσίες και έκαναν τις θρησκευτικές του τελετές, για να έχουν καλό ταξίδι και πορεία προς την ιταλική στεριά.

Κατηφόρισα το στενό δρομάκι με το αυτοκίνητο και αντίκρισα αρκετά αυτοκίνητα, σημάδι πως τελούσαν τη γιορτή του Αγίου στο εκκλησάκι αυτό.

Ένα εκκλησάκι απλό, μικρό, κτισμένο πάνω στα αρχαία θεμέλια του ναού του Ποσειδώνα, αφού ο Άγιος Νικόλαος αντικατέστησε τον αρχαίο θεό στις ιδιότητές του.

Προχώρησα μέσα και αντίκρισα κόσμο αρκετό από την περιοχή, που όπως φαίνεται κάθε χρόνο οργανώνουν το πανηγύρι εκεί.

Ο ιερέας Σφαέλος Γεράσιμος με απλότητα και κατάνυξη λειτουργούσε και υμνολογούσε, καθώς και οι ψαλτάδες, ο Νικόλας Σφαέλος, ο Θωμάς Μοσχόπουλος, και η σύζυγος του Στεριάνα, σε μια θαυμάσια τριφωνία, έπρατταν το ψαλτικό μέρος της γιορτής.

Τη χαρήκαμε, τη νιώσαμε, όσοι είμαστε εκεί αυτή τη λειτουργία, που είτε ο χώρος του απλού, του τοπίου, του ναού, είτε της επικοινωνίας, σου άφηνε κάτι μέσα σου πολύ ωραίο και ευλαβικό.

Ο Γεράσιμος Αντωνέλος έκοβε τους άρτους και τα φιτίλια από τις λαμπάδες, όταν έπαιρνε τα επάνω της η φωτιά τους. Οι άνθρωποι που κάθε χρόνο διοργανώνουν αυτό το τόσο ζεστό πανηγυράκι είναι η Χαρίκλεια και ο Κωνσταντίνος Αντωνέλλος, λόγω που γιορτάζει ο γιος τους ο Νικόλας. Είναι αυτοί που έχουν τα θερμοκήπια εκεί στα Βάτσα.

Τελείωσε το λειτουργικό μέρος, ο Μήτσος χτυπούσε την καμπάνα χαρμόσυνα, ο Γεράσιμος Αντωνέλος μοίραζε τους άρτους και το στάρι της σκουτέλας κι όλα ήταν μια χαρά.

Η Χαρίκλεια μας φώναξε όλους να πάμε να πιούμε τον καφέ μας στο σπίτι της που είναι από πάνω σε ένα πλάτωμα και από εκεί αγναντεύει κανείς όλη την κλειστή περιοχή του αρχαίου λιμανιού.

Ανεβήκαμε στο μαγαζί –σπίτι της Χαρίκλειας και στρωθήκαμε για τον καφέ. Ακολουθούσαν οι ευχές και τα Χρόνια Πολλά, για τον εορταζόμενο Νικόλα και κάποια στιγμή έπεσε το σήμα να μη σηκωθεί κανείς, θα στρωθεί τραπέζι.

Λαβράκια ψημένα, αγριόχορτα, μωρόπουλα κατωΐσιάνικα, και πάνω από όλα σκορδαλιά και καλό κρασί. Λόγo το λόγo και το καλοσυνάτο πείραγμα γιόμισε η κοιλιά μας και ξεκίνησε το τραγούδι, απλά και κεφάτα. Κάπου εκεί ήταν και ο άγιος που μας παρακολουθούσε ικανοποιημένο για το γιορτάσι του σε εκείνο το παλιό μέρος του νησιού, το γιομάτο πέρασμα μέσα στους αιώνες.

Κείμενα – Παρουσίαση: Γεράσιμος Σωτ. Γαλανός