Καθαρή Δευτέρα

Αμέσως μετά το τέλος του Τριωδίου και των αποκριών εορτάζονται τα παραδοσιακά κούλουμα. Η αρχή της Σαρακοστής, των 40 ημερών νηστείας και κατάνυξης πριν το Πάσχα, γίνεται με την Καθαρά Δευτέρα.

Η Λάσση είναι το σημείο συνάντησης, ενώ ιστορικά εκεί μαζεύονταν όλοι οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής του Αργοστολίου για να γιορτάσουν. Χαρακτηριστικό της ημέρας είναι η νηστεία και τα νηστίσιμα εδέσματα, ενώ το πέταγμα του χαρταετού είναι έθιμο ξενόφερτο που στην Κεφαλονιά τοποθετείτο το καλοκαίρι και όχι την συγκεκριμένη ημέρα.

Για να γίνει κατανοητό πως η Καθαρά Δευτέρα με τα πατροπαράδοτα κούλουμα είναι βαθιά ριζωμένα στην συνείδηση του Κεφαλονίτη παρατίθεται το παρακάτω συμβάν.

Γύρω στο 1900 για κάποιο λόγο (ίσως κακοκαιρία) τα κούλουμα δεν έλαβαν χώρα την Καθαρά Δευτέρα. Θεωρήθηκε όμως αδύνατον να ματαιωθούν. Αναβλήθηκαν για 7 ολόκληρες μέρες και γιορτάστηκαν με το ίδιο κέφι την πρώτη Κυριακή της Σαρακοστής. Η άνομη αυτή αναβολή έβαλε σε πειρασμό τους θρησκόληπτους….

Και θα του πώ και άλλα πολλά, περίεργα συμβάντα
Πως άλλαξαν κι οι εποχές κι ώρες και τα πάντα
Κι είδαμε και τα κούλουμα της Καθαρής Δευτέρας
Πρώτη φορά τελούμενα μετλα επτά ημέρας
Κι εκατηγόρησε πολύ
Την άνομη αναβολή
Παν ευγενές και άμωμον της εκκλησίας μέλος
Κι εχόρευε στα κάρβουνα ο Σπύρος ο Τσογκέλος
Κι επήγαν στον Δεσπότη μας να παραπονεθούνε
Εκείνοι πόχουν έθιμο στην Λάσση να μεθούνε

Επίσης, τα κούλουμα εορτάζονταν με μεγαλοπρέπεια και στο Ληξούρι, την πατρίδα του Κεφαλονίτικου καρναβαλιού, από όπου έχουμε το ακόλουθο περιστατικό:

Οι Χαυδάδες κατεβαίνανε και γιορτάζανε το καρναβάλι και τα κούλουμα στην πόλη. Το 1912 όμως δεν μπόρεσαν να πάνε την κατάλληλη μέρα. Αυτό δεν τους στεναχώρησε αφού ντυθήκανε μάσκαρα την Νιά Τρίτη…

Την Τρίτη άξαφνα άξαφνα
Εικοσιστρείς Χαυδάδες
Στην χώρα κατεβαίνουνε
ντυμένοι μασκαράδες
τι απροσδόκητες χαρές
και τι χρονιές ειν τούτες
ο κόσμος την Ανάσταση
να κάνει με μπαρμπούτες…
τους είδα και τους ρώτησα
γιατ? ήρθατ? εδω πέρα
και μούπανε πως επειδή
την Καθαρή Δευτέρα
δεν τους απόμεινε καιρός
να κατεβούν στην χώρα
το θεωρήσανε καλό
να κατεβούνε… τώρα

Σήμερα και άλλες περιοχές έχουν αναπτύξει την δικιά τους ιδιαίτερη παράδοση όσον αφορά τα κούλουμα, με πρωτοπόρους την Σκάλα, αλλά και την Αγία Ευφημία και την Πύλαρο, που υπόσχονται στον επισκέπτη μια όμορφη και ξεχωριστή εορτή.