Κυριακή του Πάσχα

Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, σήμερα η Ανάσταση γίνεται το Μεγάλο Σάββατο αποβραδίς. Ας δούμε όμως τι γινόταν παλαιότερα.

Στο Ληξούρι η μέρα της Λαμπρής ήταν ξεχωριστή. Οι ενορίες συναγωνίζονταν για το ποια θα κάνει την Ανάσταση πιο αργά. Το θεωρούσαν προτέρημα το να είναι τελευταίοι που θα πουν το «Χριστός Ανέστη», γι’ αυτό και ο παπάς διάβαζε όσο μπορούσε πιο αργά τα Ευαγγέλια, για να καθυστερήσει τη στιγμή της κορύφωσης. Στον Αρχάγγελο γινόταν η τελευταία Ανάσταση και γι’ αυτό ήταν και η πιο επίσημη και δημοφιλής. Ο κόσμος προσερχόταν με το πλέον επίσημο ένδυμά του, αλλά και τριζόνια, τάβλες, στάμνες και φυσικά βαρελότα.

Όταν η εκκλησία ήταν γεμάτη, ο παπάς έβγαινε στην ωραία Πύλη για το «Δεύτε Λάβετε φως». Η φωτιά αναβόταν επιτόπου με αφόρια κιάκια, για να είναι βέβαιοι όλοι ότι είναι γνήσιο το νέο φως. Ύστερα κατέβαινε αργά τα σκαλοπάτια και με το χρυσό Ευαγγέλιο στο στήθος τραβούσε προς την έξοδο. Ακολουθούσαν ο Σταυρός της Αποκαθήλωσης και η εικόνα της Ανάστασης. Πάντοτε καθυστερούσε να πει το «Χριστός Ανέστη» σε βαθμό που να του φωνάζουν οι πιστοί.

Την στιγμή που επιτέλους όλοι περίμεναν, «Χριστός Α…», πανικός. Τίποτε άλλο δεν ακουγόταν από σπάρα και τριζόνια. Πολλοί χτυπούσαν σανίδια πάνω στους τοίχους τις εκκλησιάς. Όλοι έκαναν θόρυβο με όποιο τρόπο μπορούσαν, για να εκδηλώσουν την μεγάλη χαρά και να ξεσπάσουν από την κατάνυξη των ημερών.

Στη συνέχεια, κατά την είσοδο στην εκκλησία είχαμε ένα ιδιαίτερο τελετουργικό (αναπαράσταση), το οποίο μας δίνει ο Ανδρέας Λασκαράτος στα «μυστήρια της Κεφαλονιάς».

«ο παπάς αρχίζει την ακολουθία όξου στο δρόμο. Κάνει έπειτα να μπει μέσα, και η θύρα κλειέται στα μούτρα. Ένας είναι μέσαθε και υποκρίνεται το Διάολο, και ο παπάς όξουθε υποκρίνεται το Χριστό.

Η εκκλησία υποτίθεται να είναι η κόλαση. Ο Χριστός θέλει να μπει να ελευθερώσει τους κολασμένους. Ο Διάολος δεν τον αφήνει. Μα στο ύστερο ο Χριστός νικάει και μπαίνει».

Επίσης, ο μεγάλος σατυρικός του Ληξουρίου μας δίνει για την συνέχεια της λειτουργίας μετά την Ανάσταση:

«ο παπάς ξακολουθάει τη λειτουργιά του, ή τουλάχιστον υποτίθεται πως θέλει την εξακολουθάει. Ποιος τον ακούει; Οι πιστολιές πέφτουνε μεσ’ στην εκκλησία, σα σε πόλεμο. Τα βαρελότα τρομάζουνε την εκκλησία όλη, τα τρικιτρόκα ριμένα μέσ’ στους ανθρώπους πηδούνε σκώντας και κάνουν ανάβλιαξη, οι ζουρλοροκέτες πετούνε και βγάζουνε μάτια, τα παιδιά τσακώνονται και γροθίζουνται, οι μεγάλοι φωνάζουμε τάχατες για ησυχία, και οι φωνές τους αξαίνουνε την ανάβλιαξη. Βρισιές, φοβερές, τσακωμάρες, παρατρεξίματα, και η ώρα έρχεται για το Ευαγγέλιο.»

Ένα ακόμα έθιμο που δυστυχώς ανήκει στο παρελθόν είναι αυτό της στάμνας. Λίγοι γνωρίζουν ότι το έθιμο που συναντάμε σήμερα στην Κέρκυρα, το νησί των Φαιάκων, δεν είναι αποκλειστικά της περιοχής. Αντίθετα, υπήρχε σε ολόκληρα τα Επτάνησα, από την περίοδο της Ρωμαιοκαθολικής κυριαρχίας, στην οποία και έχει τις ρίζες του. Η τελευταία αναφορά για το συγκεκριμένο έθιμο που υπάρχει σε ιστορικές πηγές όσον αφορά το νησί μας, χάνεται κάπου στα 1829. Τότε, οι Κεφαλονίτισσες έριχναν στάμνες από τα μπαλόνια, όπως ακριβώς σήμερα οι Κερκυραίες, για να γιορτάσουν τον Αναστημένο Ιησού. Το έθιμο πιθανότατα ατόνησε κατά την ένωση με την υπόλοιπη Ελλάδα και σήμερα δεν υπάρχουν κατάλοιπα σε κανένα μέρος της νήσου.

Αμέσως μετά το Χριστός Ανέστη η νηστεία τερματίζεται. Οι πιστοί επιδίδονται σε γλέντι που περιλαμβάνει απαραίτητα τα Πασχαλινά αυγά, κουλουράκια της Λαμπρής μα πάνω από όλα το Πασχαλινό σουβλιστό αρνί το μεσημέρι της Κυριακής. Η χαρά και το πανηγύρι στο μεγαλείο τους για να γιορτάσουμε όλοι μαζί την νίκη του Θεανθρώπου απέναντι στο θάνατο.