Πέτρος Πετράτος: Σταθεροί, σοβαροί & με όραμα

Πριν από 15 περίπου μέρες έστειλα στα τοπικά έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα για δημοσίευση ένα κείμενο με τίτλο «Κληροδοτήματα και Πολιτισμός. Η περίπτωση του Κληροδοτήματος Σπ. Φ. Αντύπα. Υπέρ της Κεφαλληνίας», με το οποίο ήθελα, στο πλαίσιο των ενεργειών και πρωτοβουλιών της Νομαρχιακής Επιτροπής Πολιτισμού, να δείξω τις δυνατότητες παρέμβασης, που έχουν κάποια Κληροδοτήματα, ώστε, όπως έγραφα, «να βοηθήσουν ουσιαστικά στην πολιτιστική – και όχι μόνο – ανάπλαση του Τόπου μας, να συμβάλουν καθοριστικά στη δημιουργία πολιτιστικών – και όχι μόνο – υποδομών, να παίξουν πράγματι αναγεννητικό ρόλο στα πολιτιστικά μας δρώμενα, ανοίγοντας καινούριους δρόμους και ενεργοποιώντας το αξιόλογο ντόπιο ανθρώπινο δυναμικό». Είχα, μάλιστα, χρησιμοποιήσει, ως παράδειγμα το Κληροδότημα «Σπ. Φ. Αντύπα Υπέρ της Κεφαλληνίας», της Διαχειριστικής Επιτροπής (Δ. Ε.) του οποίου τυχαίνει να είμαι μέλος.

Στο μεταξύ, πριν από 4-5 μέρες διάβασα «Σύντομη απάντηση προς τους κ.κ. Αλεβιζόπουλο και Πετράτο» του κ. Σπυρογιάννη Φωκά, Προέδρου του Κληροδοτήματος «Σπ. Φ. Αντύπα. Υπέρ της Κεφαλληνίας».Ήταν πράγματι για μένα μια έκπληξη, καθώς το κείμενό μου δεν έθετε ερωτήματα, ούτε απαιτούσε απαντήσεις από τους αρμόδιους του Κληροδοτήματος – απλώς ανέφερε συγκεκριμένα και κοινά αποδεκτά περιστατικά – αλλά ούτε είχε την πρόθεση να παρουσιάσει το σύνολο των δραστηριοτήτων του Κληροδοτήματος. Αλλωστε, το ξαναγράφω, δε σκόπευα σε κριτική των πεπραγμένων ή ενός τομέα των πεπραγμένων του Κληροδοτήματος. Βέβαια, είναι δικαίωμα του Προέδρου του Κληροδοτήματος κ. Σπ. Φωκά για τους δικούς του λόγους να παρεμβαίνει, εφόσον κρίνει ότι θίγεται ο ίδιος ή το Κληροδότημα, στο οποίο προεδρεύει – αν και νομίζω ότι τίποτε από τα δύο δε θίξαμε. Έτσι όμως, μου δίνεται η δυνατότητα, απαντώντας στον αγαπητό κ. Σπ. Φωκά, να διευκρινιστούν ακόμη περισσότερο κάποια στοιχεία του πρώτου μου κειμένου – στοιχεία τα οποία επιμελώς παρέλειψα, γιατί ακριβώς, το ξαναλέω, δε σκόπευα να κρίνω στάσεις και προτάσεις μελών της Δ. Ε. του Κληροδοτήματος ή αποφάσεις της ίδιας της Δ. Ε. Τώρα, όμως, η «Σύντομη απάντηση» του κ. Σπ. Φωκά μου δίνει την αφορμή για κάτι τέτοιο – άλλωστε έχω την υποχρέωση να απαντήσω και σε ερωτήματα και προβληματισμούς αυτού του κειμένου του κ. Σπ. Φωκά.

Α .- Κάποιες εισαγωγικές παρατηρήσεις.
α) Ο τίτλος του απαντητικού κειμένου του κ. Σπ. Φωκά «Σύντομη απάντηση προς τους κ.κ. Αλεβιζόπουλο και Πετράτο» εννοεί (ή υπονοεί) συνεργασία Πετράτου και Αλεβιζόπουλου στη διατύπωση και δημοσίευση των δύο αντίστοιχα κειμένων.(Θυμίζω εδώ ότι μετά τη δημοσίευση του δικού μου κειμένου ο κ. Αλεβιζόπουλος θέλησε στη δική του ιστοσελίδα να καταγράψει τα δικά του σχόλια και ερωτήματα – αναφαίρετο δικαίωμά του).Τέτοια, όμως, συνεργασία μόνο το μυαλό του κ. Σπ. Φωκά μπορούσε να δημιουργήσει. Αλήθεια, από πού τεκμηριώνει κάτι τέτοιο; Καλό θα ήταν να το γνωρίζαμε κι εμείς. Πάντως, πρόκειται για άτυχη τουλάχιστο εκτίμηση.
β) Από τις πρώτες λέξεις του κειμένου του δηλώνει ο αγαπητός κ. Σπ. Φωκάς ότι «σπεύδει να απαντήσει» στο άρθρο του κ. Αλεβιζόπουλου. Αμέσως, όμως, το ξεχνά αυτό, γιατί ακριβώς ό,τι ακολουθεί αναφέρεται στον Πετράτο, εκτός από την τελευταία παράγραφο, όπου εκεί ξαναθυμάται τον κ. Αλεβιζόπουλο. Γιατί, λοιπόν, προσπαθεί να κρύψει ή να θολώσει τον κύριο στόχο του;
γ) Φυσικά δε δέχομαι τον «αλεβιζοπούλειο» χαρακτηρισμό περί «ιδιότυπης μασονίας». Απορρίπτω χωρίς συζήτηση κάτι τέτοιο. Βέβαια, δεν μπορώ να γνωρίζω αν πρόκειται για «κακοήθεια» ή για «εκφοβισμό», που «προέρχεται από κάποιες παλαιοπροοδευτικές [τι να σημαίνει, άραγε, αυτός ο χαρακτηρισμός;] αντιλήψεις», όπως ισχυρίζεται ο κ. Σπ. Φωκάς…
δ) Αλήθεια, «χάρηκε» ο Πρόεδρος του Κληροδοτήματος, που ένα μέλος της Διοικούσας Επιτροπής – δηλαδή εγώ – αναγνωρίζει (επιτέλους και δημόσια, θα συμπλήρωνα εγώ) ότι το Κληροδότημα «Σπ. Φ. Αντύπα» έχει να επιδείξει σημαντικότατη προσφορά στον Τόπο μας; Δηλαδή ο αγαπητός κ. Σπ. Φωκάς πίστευε ότι ο Πετράτος είχε αντίθετη εκτίμηση; Δηλαδή θέλει με άλλα λόγια να μας πει ότι μόνο αυτός είναι σε θέση να αναγνωρίζει και αναγνωρίζει την προσφορά του Κληροδοτήματος, ή μόνο ο Πετράτος δεν μπορεί ή δε θέλει να αναγνωρίσει αυτή την προσφορά…
ε) Πουθενά και ποτέ δεν κάλεσα τη Νομαρχιακή Επιτροπή Πολιτισμού «να εμπνεύσει και να συνεγείρει προφανώς το Αντύπειο», όπως γράφει ο κ. Σπ. Φωκάς. Αυτά προφανώς είναι ερμηνείες του ίδιου. Αν ξαναδιαβάσει προσεκτικά την τελευταία παράγραφο εκείνου του κειμένου μου, θα καταλάβει τι εννοώ.
στ) Γνωρίζει, τέλος, πολύ καλά ο αγαπητός Πρόεδρος ότι ο Πετράτος τις σκέψεις και τις προτάσεις του έχει το θάρρος και τις καταθέτει πρώτα και αποκλειστικά στο τραπέζι των συνεδριάσεων της Διαχειριστικής Επιτροπής (Δ. Ε.) του Κληροδοτήματος, ακριβώς γιατί έχει μάθει να σέβεται το θεσμό. (Αν έχει αντίθετα στοιχεία ας τα καταθέσει). Και επομένως δεν έχει ανάγκη να τρέχει ούτε «στο βήμα του Κοργιαλενείου» ούτε «στις σελίδες του Ανεξάρτητου», όπως γράφει ίσως επιτιμητικά για μένα, ή ίσως υποτιμητικά για το συγκεκριμένο βήμα ή τις συγκεκριμένες σελίδες. Με την ευκαιρία, όμως, αυτή ας μου επιτρέψει ο κ. Σπ. Φωκάς να του θυμίσω ότι αυτός ήταν εκείνος που αγνόησε και παρέκαμψε τη Δ. Ε., προκειμένου να πετύχει τη διακοπή της διαδικασίας τροποποίησης του Οργανισμού του Κληροδοτήματος, όταν, χωρίς καν να έχει θέσει τις ενστάσεις και τις όποιες αντιρρήσεις του υπόψη τουλάχιστον του τότε Προέδρου του Κληροδοτήματος, άρχισε, μακριά και κρυφά από τη Δ. Ε., να συζητά με την αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Οικονομικών.

Β. – Συγκεκριμένες και τεκμηριωμένες απαντήσεις.

1. – Σχετικά με τις δύο περιπτώσεις που ανέφερα στο αρχικό μου κείμενο: ίδρυση και λειτουργία Κέντρου Λόγου, Τέχνης και Ιστορίας και σύσταση εκδοτικού τομέα με την επωνυμία Αντύπειες Εκδόσεις. Χαρακτηρίζει ο κ. Σπ. Φωκάς αυτές «τις προτάσεις του κ. Πετράτου» ως «δραχμοβόρες».
α) Καταρχάς κάνει λάθος, (για να μην πω ότι συνειδητά διαστρεβλώνει την πραγματικότητα), όταν γράφει για «προτάσεις Πετράτου», ενώ είναι γνωστό ότι πρόκειται για αποφάσεις της Δ. Ε. Αλλο το ένα και άλλο το άλλο. Και δεν είναι η πρώτη φορά που «πέφτει σε τέτοιο λάθος». Έχει προφανώς το σκοπό του: πες και ξαναπές, θα μας κάνει να πιστέψουμε ότι πρόκειται για προτάσεις (έστω του Πετράτου) και όχι για ομόφωνες αποφάσεις των παρόντων πέντε στα έξι τότε συνολικά μέλη της Δ. Ε. (Ο κ. Σπ. Φωκάς είχε αποχωρήσει από τη συνεδρίαση λίγο πριν ξεκινήσει η συζήτηση της τροποποίησης – χωρίς σχόλια αυτή η τακτική). Αναντίρρητα, άλλη βαρύτητα έχει μια πρόταση ενός μέλους και άλλη μια απόφαση ενός συλλογικού οργάνου. Και αυτό δεν μπορεί να μην το γνωρίζει ένας Πρόεδρος…
β) Οι παραπάνω αποφάσεις δεν είναι «δραχμοβόρες». Και το γνωρίζει καλά, γιατί και ο ίδιος κάποτε συμφωνούσε με αυτές τις δραστηριότητες. Να τι υποστήριζε γι’ αυτές τις δύο περιπτώσεις σε επιστολή του στη Δ. Ε. στις 20-12-2004: Για τις εκδόσεις: «Από την πρώτη στιγμή άκουσα θετικά την σχετική εισήγηση του κ. Πετράτου [εννοεί την πρόταση για σύσταση εκδοτικού τομέα]. Είναι απόλυτα συμβατή με το άρθρ. 2, παρ. δ του Κανονισμού και ουδεμία ειδική έγκριση απαιτείται και πρακτικά μπορεί να λειτουργήσει από αύριο το πρωί. Μέσω της δραστηριότητας αυτής το Κληροδότημα δύναται να προβαίνει σε εκδόσεις παλαιών ή νέων έργων που θα επιλέγει και προς εφοδιασμό των βιβλιοθηκών της Κεφαλονιάς και όχι μόνον αλλά και προς διάθεση μέσω επιλεγμένων βιβλιοπωλείων, με την προσδοκία κάλυψης μέρους των δαπανών του και γιατί όχι και κέρδους Για τον λόγο αυτό επέμεινα στην αύξηση του σχετικού κονδυλίου». Για τη δημιουργία Πινακοθήκης: «Φιλόδοξη αλλά πραγματοποιήσιμη ιδέα.[…]Βασική προϋπόθεση η απόκτηση ιδιόκτητης στέγης που λειτουργώντας και σαν χώρος ατομικών και ομαδικών εκθέσεων θα εξησφάλιζε και έσοδα υπέρ του Κληροδοτήματος. [Και συνέχιζε μεμφόμενος τον τότε Πρόεδρο, που δεν πήρε τις απαραίτητες πρωτοβουλίες για την έναρξη συζητήσεων για την αγορά συγκεκριμένου οικήματος]». Βέβαια, εγώ απλώς διεύρυνα το στόχο, ώστε μαζί με την Τέχνη(Πινακοθήκη) να συνυπάρξουν ο Λόγος και η Ιστορία. (Το σκεπτικό το αναλύσαμε στο αρχικό μας κείμενο).
γ) Αυτά, λοιπόν, υποστήριζε τότε. Τώρα, όμως, βλέπει τα πράγματα διαφορετικά. Δικαίωμά του, ίσως ισχυριστεί κάποιος. Ναι, αλλά διαφωνεί κανείς ότι ό κ. Σπ. Φωκάς λέει και ξελέει, φάσκει και αντιφάσκει; Ας τεκμηριώσει, πάντως, ο ίδιος την πρώτη του θέση αλλά και την τελευταία.
δ) Επομένως δεν πρόκειται για «δραχμοβόρες» αποφάσεις, ακόμη και κατά τη γνώμη του κ. Σπ. Φωκά. Πιστεύω ακράδαντα ότι είναι υλοποιήσιμες με τη σημερινή οικονομική κατάσταση του Κληροδοτήματος. Βέβαια, δε θα πραγματοποιηθούν από τη μια μέρα στην άλλη ούτε από τον ένα χρόνο στον άλλο. Χρειάζεται ο σχεδιασμός ενός σοβαρού και σταθερού χρονοδιαγράμματος καθώς και η πιστή εφαρμογή του. Με άλλα λόγια δε χρειάζεται να επιλέξουμε μεταξύ της «περικοπής άλλων χορηγιών», της «μείωσης των διαθεσίμων» ή της «εκποίησης μέρους της περιουσίας του Κληροδοτήματος», όπως γράφει ο κ. Σπ. Φωκάς. Ας μη θέτει πλαστά διλήμματα. Απαντώντας στον αγαπητό Πρόεδρο θα του έλεγα ότι πρέπει να επιλέξουμε ανάμεσα στο «να έχουμε όραμα και να το πιστεύουμε» και στο «να έχουμε όραμα για να εντυπωσιάζουμε». Θα του έλεγα επίσης ότι χρειάζεται να είμαστε σοβαροί και όχι «ανεμόμυλοι», να είμαστε επιτέλους σταθεροί σε ό,τι λέμε και αποφασίζουμε. (Θα καταλάβει ο αναγνώστης τι εννοώ, όταν διαβάσει τα αμέσως παρακάτω).
ε) Και ενώ αυτά υποστήριζε τότε, αργότερα άλλαξε άποψη, μεταλλάχθηκαν οι εκτιμήσεις του. Να τι υποστήριζε μεταξύ άλλων στις 5-1-2006 σε επιστολή του προς τον τότε Πρόεδρο του Κληροδοτήματος σχετικά με την αρνητική του στάση απέναντι στην τροποποίηση του άρθρου 2 του Οργανισμού (σκοποί- δράσεις του Κληροδοτήματος): «Εκεί όμως που διαφωνώ κάθετα είναι εις την επιχειρούμενη αλλαγή των σκοπών του Κληροδοτήματος που έρχεται σε πλήρη αντίθεση προς το πνεύμα και το γράμμα της διαθήκης».[Και αναρωτιέμαι τώρα εγώ: έπρεπε να περάσει ένας χρόνος και 16 μέρες για να αντιληφθεί ο έμπειρος κ. Σπ. Φωκάς ότι αυτά που υποστήριζε παλαιότερα συνιστούσαν αλλαγή των σκοπών του Κληροδοτήματος;]. Και διευκρινίζει λίγο παρακάτω: «η σύσταση εκδοτικού οίκου [μην ξεχνάς, φίλε αναγνώστη, τι έλεγε προηγουμένως γι’ αυτό ο κ. Σπ. Φωκάς: «είναι απόλυτα συμβατή με το άρθρ. 2», ενώ τώρα «έρχεται σε πλήρη αντίθεση»…] και η έκδοση περιοδικού, η έκδοση μουσικών δίσκων ή cd, ως και η ίδρυση και λειτουργία Κέντρου Λόγου, Τέχνης και Ιστορίας [θυμήσου, φίλε αναγνώστη, τι υποστήριζε ο ίδιος για τη δημιουργία Πινακοθήκης – μάλιστα κατηγορούσε τον τότε Πρόεδρο, επειδή αργούσε στην εξασφάλιση στέγης…] (αλήθεια σε ποιο χώρο και ποιο ετήσιο κόστος λειτουργίας και συντήρησης ) [αυτά τα είχε άραγε ξεχάσει τότε;] σκοπών και δραστηριοτήτων που και με την ευρύτερη δυνατή ερμηνεία της διαθήκης [γιατί, βλέπεις, δε φτάνει η «στενή» ερμηνεία…]…σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθούν φιλεκπαιδευτικοί [και άρα, κατά την άποψή του, επιχειρείται «αλλαγή των σκοπών»…] αλλά καθαρά πολιτιστικοί». [Αυτό το τελευταίο, το «πολιτιστικοί», μην το ξεχάσεις, αγαπητέ αναγνώστη, γιατί θα επανέλθουμε].
στ) Και να θυμηθεί κανείς ότι πριν από ένα χρόνο και 16 μέρες (επιστολή του στις 20-12-2004) υποστήριζε, «μετά μανίας» θα έλεγα, το εξής: «Από τετραετίας έχω ζητήσει να κινηθεί η διαδικασία τροποποίησης του Κανονισμού του Αντυπείου τουλάχιστον διά τον ανεδαφικό περιορισμό στη σχέση Εσόδων-Δαπανών Διοίκησης και Διαχείρισης, και με την ευκαιρία να περιληφθούν – εάν αποφασισθούν και οι νέες δραστηριότητες (Επιτροπή Σοφών, Πινακοθήκη, Εκδοτικός Οίκος)». Αλήθεια, τι έχεις να πεις, φίλε αναγνώστη;
ζ) Αλλά μετάλλαξη παρατηρείται και σε τούτο. Γράφει σε άλλο σημείο της ίδιας επιστολής: «Όσον βέβαια αφορά εις την προσδοκία εσόδων από τις νέες δραστηριότητες [εννοεί προφανώς εκείνη τη φράση από την απόφαση για τις Αντύπειες Εκδόσεις» που έλεγε ότι βιβλία και cd θα διακινούνται επίσης και «μέσω του εμπορίου σε χαμηλή τιμή πώλησης, προκειμένου να καλύπτονται οι εκδοτικές δαπάνες»] (σας διαφεύγει το γεγονός ότι είμεθα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα) θεωρώ ότι πρόκειται μάλλον περί αστειότητος». Αλήθεια, στο σημείο αυτό τι κάνουμε, φίλε αναγνώστη; Γελάμε, θυμώνουμε, αγανακτούμε ή ;…Καλά, ο κ. Σπ. Φωκάς δεν ήταν εκείνος που πρότεινε να έχει το Κληροδότημα από τη διακίνηση των εκδόσεών του όχι μόνο την «κάλυψη μέρους των δαπανών του» αλλά «και γιατί όχι και κέρδος»; Μήπως τότε νόμιζε πως ήταν μέλος κερδοσκοπικού ιδρύματος; Ο ίδιος δεν ήταν εκείνος – ή άλλος με το ίδιο όνομα και τον ίδιο τίτλο – που πρότεινε να λειτουργεί η Πινακοθήκη «και σαν χώρος ατομικών και ομαδικών εκθέσεων»,ώστε να εξασφάλιζε «και έσοδα υπέρ του Κληροδοτήματος»; Οι αναγνώστες ας βγάλουν τα συμπεράσματά τους..

2.- Σχετικά με το: πολιτιστικές ή εκπαιδευτικές δραστηριότητες, φιλεκπαιδευτικοί ή (και) πολιτιστικοί σκοποί.
Στη «Σύντομη απάντησή» του ο κ. Σπ. Φωκάς με μέμφεται, επειδή «κατά περίεργο τρόπο», όπως γράφει, ξέχασα να αναφέρω την προσφορά του Κληροδοτήματος «Σπ. Φ. Αντύπα. Υπέρ της Κεφαλληνίας» στον τομέα του Πολιτισμού. Σχετικά με αυτή τη μομφή έχω να πω τα παρακάτω:
α) Έγραφα στο αρχικό μου κείμενο ότι το Κληροδότημα «έχει να επιδείξει σημαντικότατη προσφορά στον Τόπο μας, καθώς ενισχύει φιλανθρωπικούς φορείς και ιδρύματα, επιχορηγεί φιλεκπαιδευτικές δραστηριότητες, επιδοτεί εκδόσεις βιβλίων, παρέχει υποτροφίες για μεταπτυχιακές σπουδές κ. ά.». Πράγματι, δεν κατάλαβα πού είναι η «κατά περίεργο τρόπο» απόκρυψη, από την πλευρά μου, άλλων δραστηριοτήτων του Κληροδοτήματος. Εκτός εάν ο κ. Σπ. Φωκάς θέλει, για τις ανάγκες της «Σύντομης απάντησής» του, να βαφτίζει τις φιλεκπαιδευτικές δραστηριότητες πολιτιστικές. (Και οι καλόγεροι βάφτιζαν το κρέας ψάρι για να το φάνε…). Πάντως, είναι αλήθεια ότι ο ίδιος «κατ’ επανάληψη» έχει αρνηθεί να επιχορηγήσουμε για παράδειγμα τη Χορωδία Αργοστολιού, επειδή ακριβώς, κατά τη γνώμη του, δεν προσφέρει εκπαιδευτικό έργο αλλά απλά και μόνο πολιτιστικό.
β) Γνωρίζει πολύ καλά, όπως γνωρίζουμε πολύ καλά και τα υπόλοιπα μέλη της Δ. Ε., ότι οι επιχορηγήσεις των φορέων που αναφέρει γίνονται στη βάση των φιλεκπαιδευτικών σκοπών του Κληροδοτήματος. Ή μήπως το αμφισβητεί αυτό; Επομένως, οι 42.000 ευρώ διατίθενται για φιλεκπαιδευτικές δραστηριότητες και όχι «για τον πολιτισμό», όπως γράφει ο κ. Σπ. Φωκάς, αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς.
γ) Αλλο θέμα ότι υπάρχουν φορές στον καθημερινό μας λόγο που ταυτίζουμε ή συγχέουμε τον πολιτισμό με την παιδεία (και ο πολιτισμός προϋποθέτει παιδεία, και η παιδεία είναι ζήτημα πολιτισμού) ή την παιδεία με την εκπαίδευση κ.λπ. Σίγουρα οι φιλεκπαιδευτικές δραστηριότητες έχουν και πολιτιστική (ή και πολιτισμική) διάσταση, σίγουρα οι πολιτιστικές δραστηριότητες μπορεί να έχουν και (εκ)παιδευτικό περιεχόμενο. Αλλωστε, κι εγώ στο αρχικό μου κείμενο με αυτή την ευρύτερη έννοια χρησιμοποίησα τον όρο «πολιτιστικές δραστηριότητες» ή «πολιτιστικές υποδομές».
δ) Ωστόσο, ο κ. Σπ. Φωκάς που θέλει, προφανώς κάποιες φορές, να είναι ακριβολόγος, έχει σπεύσει να μας εξηγήσει τη διαφορά αυτών λέξεων-εννοιών. Γράφαμε παραπάνω (ενότητα Β1) ότι προκειμένου να τεκμηριώσει την άρνησή του στην τροποποίηση του Οργανισμού για τις Αντύπειες Εκδόσεις και το Κέντρο Λόγου, Τέχνης και Ιστορίας ισχυρίστηκε (στην επιστολή του της 5ης-1-2006) ότι αυτές οι νέες δράσεις οδηγούν σε αλλαγή των σκοπών του Κληροδοτήματος, καθώς στοιχειοθετούν όχι φιλεκπαιδευτικούς αλλά, όπως ο ίδιος εκτιμά, «καθαρά πολιτιστικούς» σκοπούς. Και στη συνέχεια, μάλιστα, παρέπεμπε στη σελίδα 455 του 22ου τόμου της Εγκυκλοπαίδειας Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα, για να μας διαφωτίσει τι σημαίνει εκπαίδευση, αλλά και στη σελίδα 252, για να μας αποτρέψει από επαπειλούμενη σύγχυση λόγω της χρησιμοποίησης των συγγενών προς την εκπαίδευση λέξεων-εννοιών: παιδεία, αγωγή, μόρφωση, κουλτούρα. (Ευτυχώς που είμαι λίγο…φιλόλογος και μπορώ κάπως εύκολα να κατανοήσω τέτοια λεξιλογικά μαθήματα).

3.- Επιλογικά ερωτήματα.
Πριν κλείσω αυτή μου την απάντηση, θα μου επιτρέψει ο κ. Σπ. Φωκάς, με βάση πάντα το απαντητικό του προς εμένα (και τον κ. Αλεβιζόπουλο) κείμενο, να του υποβάλω τα εξής – ρητορικά – ερωτήματα:
α) Όταν γράφει ότι «εν όσω ζει και αναπνέει και σωφρονεί θα υπερασπίζεται μετά πάθους την ακεραιότητα της περιουσίας [του Κληροδοτήματος] (συνταγματικά άλλωστε κατοχυρωμένης)» μήπως εννοεί ότι ενδεχομένως εγώ (ή κάποιο άλλο μέλος της Δ. Ε, του Κληροδοτήματος) επιβουλεύομαι αυτήν την περιουσία; (Θά ’χει πλάκα. Και πώς δεν το έχω καταλάβει;)
β) Όταν γράφει ότι «θα υπηρετεί μετά μανίας τη βούληση του Μεγάλου Ευεργέτη πρώτον για την ανακούφιση του πάσχοντα συμπολίτη, δεύτερον για τη στήριξη των οικονομικώς αδυνάτων νέων[…] και στη συνέχεια – εφόσον τα έσοδα επαρκούν – την ενίσχυση των Γραμμάτων, των Τεχνών και βεβαίως του Πολιτισμού», γνωρίζει ή όχι ότι τέτοια αξιολογική κατάταξη δεν θέτει ο Οργανισμός του Κληροδοτήματος, αλλά είναι δική του αυθαίρετη – αλλά σεβαστή – επιλογή; Γνωρίζει ή όχι ότι η βούληση του Διαθέτη θέτει τους φιλεκπαιδευτικούς σκοπούς σε ίση μοίρα με τους φιλανθρωπικούς; Γνωρίζει ή όχι ότι για παράδειγμα «η χορηγία έκδοσης βιβλίων ή εφοδιασμού των βιβλιοθηκών της Κεφαλονιάς […]» ή «η επιχορήγηση για την εκπαίδευση παιδιών με ειδικές ανάγκες» (Οργανισμός του Κληροδοτήματος, άρθρο 2, παρ. δ) είναι φιλεκπαιδευτικές δραστηριότητες, που εντάσσονται στην ευρύτερη έννοια των Γραμμάτων, τις οποίες ισχυρίζεται ότι θα ενισχύσει «εφόσον τα έσοδα επαρκούν» -άποψη εντελώς αυθαίρετη κατά τη γνώμη μας;
γ) Τι εννοεί, τέλος, όταν γράφει, απαντώντας σε απορία του κ. Αλεβιζόπουλου, ότι «θα υπηρετεί τη βούληση του Διαθέτη προς την οποία και μόνο δίνει αναφορά σε συνδυασμό με το Καταστατικό και τις διατάξεις του Α. Ν. 2039/39»; Με ποιο τρόπο μπορεί άραγε κάποιος να δίνει αναφορά στη βούληση του Διαθέτη; Δύσκολο να το κατανοήσω. Ωστόσο, μου θυμίζει την απόλυτη μοναρχία: σύμφωνα με το μεσαιωνικό / φεουδαρχικό σύστημα διακυβέρνησης – την «ελέω Θεού βασιλεία» – ο ηγεμόνας / βασιλιάς λογοδοτούσε για τις πράξεις του μόνο στο Θεό, επειδή, όπως ισχυριζόταν, από αυτόν είχε πάρει την εξουσία, και όχι στους υπηκόους του.

Συγγνώμη, που μακρυγόρησα. Δεν μπορούσε, όμως, να γίνει διαφορετικά, εάν έπρεπε να απαντήσω συγκεκριμένα και τεκμηριωμένα στον αγαπητό κ. Σπ. Φωκά.

Ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία.

Πέτρος Πετράτος