Τα μαθηματικά γιατρεύουν

Ο σημαντικότατος ρόλος των μαθηματικών στη μελέτη της λειτουργίας του εγκεφάλου, απαραίτητη για την κατανόηση της ουσίας των μαθηματικών, ήταν το θέμα της χθεσινοβραδινής ομιλίας του Κεφαλονίτη Θανάση Φωκά, μαθηματικού, θεωρητικού της Αεροναυπηγικής, καθηγητή της νεοϊδρυθείσης στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ έδρας «Μη γραμμικών επιστημών», του μόνου Ελληνα καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, ο οποίος τιμήθηκε το 2000 από τη Μαθηματική Εταιρεία της Αγγλίας με το περίφημο βραβείο Naylor, του ακαδημαϊκού τον οποίο υποδέχθηκε σε επίσημη συνεδρία η Ακαδημία Αθηνών.Ο μαθηματικός Θανάσης Φωκάς, θεωρητικός της Αεροναυπηγικής, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κέμπριτζ
Την έναρξη της τελετής κήρυξε ο πρόεδρος της Ακαδημίας Εμμανουήλ Ρούκουνας και ακολούθησε σύντομη παρουσίαση του έργου του τιμωμένου από τον ακαδημαϊκό Νικόλαο Αρτεμιάδη. Ο τιμώμενος Θανάσης Φωκάς, αφού τόνισε το ρόλο της συλλογικότητος στην έρευνα, αναφέρθηκε με συντομία στην Ακαδημία Αθηνών, τονίζοντας ότι το έργο της δεν είναι γνωστό στο ευρύτερο κοινό, με αποτέλεσμα η Ακαδημία να μην απολαμβάνει στην ελληνική κοινωνία την καταξίωση που της αρμόζει.

Οπως είχε δηλώσει στην «Ε» ο κ. Φωκάς, «τα μαθηματικά δεν αποτελούν μόνο ένα πολιτισμικό αγαθό, αλλά είναι ταυτόχρονα και το θεμέλιο πολλών ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Σήμερα που η επιστήμη και η τεχνολογική πρόοδος οδηγούν σε όλο και υψηλότερα επίπεδα πολυπλοκότητας, τα μαθηματικά αποτελούν το βασικό εργαλείο για την ανάλυση και κατανόηση αυτής της πολυπλοκότητας. Ετσι, όπως παλαιότερα έγινε η σταδιακή μαθηματικοποίηση της φυσικής, τώρα γίνεται η εισβολή των μαθηματικών σε πολλούς άλλους κλάδους των θετικών και κοινωνικών επιστημών, στη βιολογία, στην ιατρική, στην οικονομία. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα πάντα μπορούν να μαθηματικοποιηθούν».

Η χθεσινοβραδινή ομιλία του τιμώμενου ακαδημαϊκού, παρουσία πνευματικού και πολιτικού κόσμου της χώρας, αποτελούνταν από δύο μέρη. Στο πρώτο, ανεφέρθηκε διεξοδικά στις καινούργιες απεικονιστικές τεχνικές των ΡΕΤ και SPECT και εξήγησε ότι το βασικό μαθηματικό πρόβλημα του SPECT λύθηκε μόλις πρόσφατα. Ο αλγόριθμος που ανέπτυξε η ομάδα του στο Κέμπριτζ αναμένεται να βελτιώσει την ακρίβεια του SPECT με σημαντικά αποτελέσματα στην κλινική ιατρική. Παρουσίασε παραδείγματα εφαρμογών των ΡΕΤ και SPECT από νευρολογία και ψυχιατρική μέχρι ογκολογία και καρδιολογία. Επίσης, αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα των μαθηματικών σε μία άλλη απεικονιστική τεχνική που ονομάζεται μαγνητοεγκεφαλογραφία.

Στο δεύτερο μέρος, τόνισε τη σχέση μαθηματικών και φιλοσοφίας και παρατήρησε ότι οι πιο πολλοί από τους σημαντικούς μαθηματικούς είναι πλατωνιστές, δηλαδή πιστεύουν ότι δεν δημιουργούν, αλλά ανακαλύπτουν μαθηματικά. Παρουσίασε καινοτόμα επιχειρήματα υπέρ αυτής της άποψης και έκλεισε την ομιλία του θέτοντας το εξής ερώτημα «Ποιοι είναι οι συγκεκριμένοι μηχανισμοί του εγκεφάλου που μας οδηγούν στο μαθηματικό φορμαλισμό;», αναφέροντας με σαφήνεια σημαντικές επιπτώσεις που θα προκύψουν από αυτή την έρευνα.

Πηγή: Ελευθεροτυπία 26/10/2005

http://www.enet.gr/online/online_text?c=112&id=42461120